Öz
Zazakî gelek yew zeman erey dest bi nuştiş kerd. Coka nuştişê de zaf problemê aye estî. Sereyê nê probleman de nuştişê fekan yeno. Zazakî de sey her ziwanî bi cîya-cîya sebeban ra fekî virazîyayê. Heta dewê ke cîranê yewbînan ê fekê înan cîya yê. No hal zî verê ziwanê nuştekî de yew manîyo pîl o. Amancê na xebate problemê nuştişê fekan tehlîlkerdiş o. Xebat fekê Çewlîgi ser o ameya kerdene. Xebate de halkerdişê problemanê nuştiş yê fekê Çewlîgî goreyê Grubê Xebatê ya Vateyî ameyî motene. Xebate de rastnuştişê vurîyayişê vengan, diftongî, îzafeyî, kilmvatiş û lezvatişî bi nimûneyan ameyî tehlîl kerdene. Prosesê nuştişê fekan de halkerdene probleman seba ziwanênuştiş biyayene yew gama pîl a û bi halkerdişê problemanê fekan wexteko kilm de prosesê ziwanê nuştişbiyayîş beno temam.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Celalî, N. (2005). “Dorûverê Çewlîgî ra Çend Lorikî”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 5 (25), r. 99-101
- Celalî, N. (2009). “Çewlîg û Dêrsim ra Di Varyantî Lawika Ximxim”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 12 (32), r. 147-149
- Espar, J. Î. (2011). Vate Çalışma Grubu ve Vate Dergisi Çalışmaları. http://www.zazaki.net/haber/vate-calisma-grubu-ve-vate-dergisi-calismalari-775.htm Erişim 08.09.2020
- Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî, (2009). Amedekerdoxî: Malmîsanij & Uzun, Mehmet. & Espar, J. Îhsan. İstanbul: Weşanxaneyê Vateyî.
- Mann, O. (2014). Mêmîş Xazî”, Amadekerdox: N. Celalî, Vate: Kovara Kulturî, Hûmare: 41, r. 117-118
- Önal, A., Bozkurt, N. (1999). Deve. İslam Anskilopedisi Rençber Ezîz, Ximxim, Bandê Qeydê Şexsan, Bêtarîx.
Öz
Yazım sürecine oldukça geç dönemlerde başlayan Zazakî Kürtçe’sinin en önemli problemlerinden biri Zazaca ağızların yazıya geçirilmesinde karşılaşılan zorluklardır. Farklı nedenlerden dolayı ağızlar birbirinden oldukça ayrılmaktadır. Hatta bazen komşu köylerde bile farklılık görülmektedir. Bu durum Zazacanın yazı dili olması önünde önemli engellerden biri olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma Zazaki’nin farklı ağızlarının yazım sürecinde karşılaşılan sorunların giderilmesini çözümlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma Çewlîg ağzı örneğinde yapılmıştır. Çewlîg ağzının yazıya geçirilmesi Vate Çalışma Grubu deneyiminde sorunların nasıl aşıldığına ilişkin ağzın özellikleri bağlamında çözümlenmiştir. Çalışmada ses dönüşümleri, diftonglar, tamlamalar, kısaltma ve pratik söyleyişler ve benzeri özelliklerin yazıya geçirilmesi örneklerle işlenmiştir. Ağızların yazıya geçirilmesi sürecinde karşılaşılan sorunların çözülmesi Zazaca’nın yazı dili olmasını hızlandıracaktır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Celalî, N. (2005). “Dorûverê Çewlîgî ra Çend Lorikî”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 5 (25), r. 99-101
- Celalî, N. (2009). “Çewlîg û Dêrsim ra Di Varyantî Lawika Ximxim”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 12 (32), r. 147-149
- Espar, J. Î. (2011). Vate Çalışma Grubu ve Vate Dergisi Çalışmaları. http://www.zazaki.net/haber/vate-calisma-grubu-ve-vate-dergisi-calismalari-775.htm Erişim 08.09.2020
- Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî, (2009). Amedekerdoxî: Malmîsanij & Uzun, Mehmet. & Espar, J. Îhsan. İstanbul: Weşanxaneyê Vateyî.
- Mann, O. (2014). Mêmîş Xazî”, Amadekerdox: N. Celalî, Vate: Kovara Kulturî, Hûmare: 41, r. 117-118
- Önal, A., Bozkurt, N. (1999). Deve. İslam Anskilopedisi Rençber Ezîz, Ximxim, Bandê Qeydê Şexsan, Bêtarîx.
Öz
One of the most important problems of Zazaki Kurdish, which started its writing process quite late, is the difficulties encountered in writing Zaza dialects. For different reasons, the dialects are quite different from each other. Sometimes even in neighboring villages there is a difference. This situation emerges as one of the important obstacles to Zazaki being a written language. The purpose of this study is to solve the problems encountered in the writing process of Zazaki's different mouts. The study was done on the example of Çewlîg dialect. In the experience of writing the dialect of Çewlîg, experiences will be shared in the context of the characteristics of the dialect on how to overcome the problems. Voice transformations, diphthongs, phrases, abbreviations and practical utterances and similar features have been studied with examples in the study. Solving the problems encountered in the process of writing dialects will speed up Zazaki becoming a written language.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Celalî, N. (2005). “Dorûverê Çewlîgî ra Çend Lorikî”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 5 (25), r. 99-101
- Celalî, N. (2009). “Çewlîg û Dêrsim ra Di Varyantî Lawika Ximxim”, Vate: Kovara Kulturî, Dewreyê Dîyine, Hûmare: 12 (32), r. 147-149
- Espar, J. Î. (2011). Vate Çalışma Grubu ve Vate Dergisi Çalışmaları. http://www.zazaki.net/haber/vate-calisma-grubu-ve-vate-dergisi-calismalari-775.htm Erişim 08.09.2020
- Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî, (2009). Amedekerdoxî: Malmîsanij & Uzun, Mehmet. & Espar, J. Îhsan. İstanbul: Weşanxaneyê Vateyî.
- Mann, O. (2014). Mêmîş Xazî”, Amadekerdox: N. Celalî, Vate: Kovara Kulturî, Hûmare: 41, r. 117-118
- Önal, A., Bozkurt, N. (1999). Deve. İslam Anskilopedisi Rençber Ezîz, Ximxim, Bandê Qeydê Şexsan, Bêtarîx.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Kürtçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Özel Sayı - Zazaca ve Zazalar; Edebiyat, Kültür ve Dil |
The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.