Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Molla Nurullah Godışki ve Divanı

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı - Klasik Kürt Edebiyat Özel Sayısı, 63 - 84, 20.10.2023

Nesim Sönmez

https://doi.org/10.35859/jms.2023.1262932

Öz

Klasik Kürt edebiyatı oldukça zengin bir hazinedir. Bu alanda yazılan eserler, alanında uzman kişilerin çalışmaları ile unutuldukları yerlerden her geçen gün çıkarılıp üzerlerinde çeşitli araştırmalar yapıldıktan sonra yeniden basılarak klasik edebiyattaki yerlerini almalarını sağlamaktadırlar. Klasik Kürt edebiyatı köklü bir geleneğe sahiptir. Bugün elyazması şeklinde kütüphanelerde veya medreselerin köşe başlarında ya da şeyhlerin, mollaların veya onların varislerinin özel kütüphanelerinde keşfedilmeyi ve üzerinde çalışılmayı bekleyen onlarca esere bulunmaktadır. Bu eserlerden biri de bugüne kadar elyazması olarak kalmış ve henüz akademik olarak incelenmemiş olan Molla Nurullah Godışki’nin divanıdır. 1918 yılında dünyaya gelen ve 2003 yılında vefat eden Molla Nurullah, arkasında pek çok eser bırakmıştır. Bu eserlerden birisi de elimizde bulunan bu divanıdır. Araştırmamızda Godişki’nin hayatı ve eserleri hakkında sahih bilgiler verip divanını ayrıntılı olarak değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Klasik Kürt Edebiyat Elyazması Kaside Divan

Kaynakça

  • Adak, A. (2016). “Helbestvanên Klasîk ji Perspektîfa Herêmî: Nimûneya Herêma Bedlîsê”, The Journal of Mesopotamian Studies, Cild: 1/1, Havîn, rr: 33-56.
  • Adak, A. (2019). Teşeyên Nezmê. İstanbul: Nûbihar.
  • Acar, H. (2016). Dîwana Şêx Ehmedê Feqîr- Metn û Lêkolîn-. İstanbul: Nûbihar.
  • Bakırhan, C. (2017). Mele Nurullahê Godişkî’nin Çenta Yetîman Adlı Eserinin Transkripsiyonu, Türkçeye Çevirisi, Tahlil Ve Tenkidi, Teza Mastirê, Muş: Zanîngeha Muş Alparslanê, Enstîtuya Zanistên Civakî.
  • Durmuş, İ. (2006). “Müşeccer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 158-160. İstanbul: TDV.
  • Ehmedê Xanî. (2014). Dîwan, İstanbul: Avesta.
  • Godişkî, M. N. (2001). Çenta Yetîman, Nusxeya Nû ya Destxeta Orjînal.
  • Kardaş, S. (2019). “Divan Yazma Geleneğinin Son Halkası: Nûrî Divanı”, Tarihî ve Kültürel Dokusuyla Koğak, İstanbul, Çizgi Kitabevi.
  • Mela Nûrullahê Godişkî, Dîwan, Nusxeya orjînal, di pirtûkxaneya kurê wî Mela Sefa da.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. B 70.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5752.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü'l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5771.
  • Sağnıç, F. H. (2002). Dîroka Wêjeya Kurdî, Stenbol, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Sönmez, N. (2018). Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî-Metn û Lêkolîn- Diyarbakir: Seyda Kîtabevî.
  • Sönmez, N. (2020). Hevpeyvîn bi Mela Sefa Özdemirê kurê Mela Nûrullahê Godîşkî re, (Tetwan, 12. 05. 2020, saet: 18:30).
  • Titiz, F. (2020). el-Cewahîru’r Reşadîye fî Sîretî’n-Nebewîyye ya Mela Nûrûllahê Godişkî-Metn û Lêkolîn Û Ferheng- Teza Lîsansa Bilind, Bingöl: Zanîngeha Bîngolê, Enstîtuya Zimanên Jîndar.
  • Werqanisî, Şêx Fethullah. (2007). el-Hemaîlu Fîş’Şemaîl, İstanbul: Doz.
  • Zivingî, Ehmed b. el-Mulla Muhemmde ez-Zivingî. (bd). el-‘Eqdu’l-Cewherîyyu fî Şerhî Dîwan eş-Şeyx el Cezerî, bê cih, Weşanxane, (?).

Mela Nûrullahê Godişkî û Dîwana Wî

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı - Klasik Kürt Edebiyat Özel Sayısı, 63 - 84, 20.10.2023

Nesim Sönmez

https://doi.org/10.35859/jms.2023.1262932

Öz

Edebîyata kurdî ya klasîk xwedîyê xezîneyeka gelek dewlemend e. Berhemên ku di vî warî da hatinê nivîsîn roj bi roj bi xebatên pisporên qadê ji quncikên tarî têne derxistin û li ser wan, ji alîyê vekoleran ve curbicur vekolîn têne kirin û ew, ji nû ve di nav edebîyat klasîk da cihê xwe digirin. Edebîyata kurdî ya klasîk, bi kevneşopîya xwe ya kûr xwedîyê bi sedan berheman e ku ev berhem bi piranî îro di pirtûkxaneyên destxetan da yan jî di quncikên medreseyan û di pirtûkxaneyên taybet yên şêx û mela yan jî warisên wan da wekî destxet li bendê ne ku ew, bêne kifşkirin, li ser wan xebat bê kirin û di nava edebîyata kurdî ya klasîk da cihê xwe yê nû bigirin. Ji van berheman yek jî dîwana Mela Nûrullahê Godişkî ye ku hetanî roja îro wekî destxet maye û bi awayekî akademîk li ser wê xebat nehatine kirin. Mela Nûrullahî, di sala 1918an da hatîye dinê û di sala 2003yan da jî wefat kirîye û wî li pişt xwe gelek berhem hiştine û ji wan berheman yek jî dîwana wî ye. Em dê di vê vekolînê da di derheqê jîyan û berhemên Godişkî da agahîyên tekûz bidin û bi berfirehî dîwana wî binirxînin.

Anahtar Kelimeler

Edebîyata Kurdî ya Klasîk Destxet Dîwan Qesîde Mela Nûrullahê Godişkî

Kaynakça

  • Adak, A. (2016). “Helbestvanên Klasîk ji Perspektîfa Herêmî: Nimûneya Herêma Bedlîsê”, The Journal of Mesopotamian Studies, Cild: 1/1, Havîn, rr: 33-56.
  • Adak, A. (2019). Teşeyên Nezmê. İstanbul: Nûbihar.
  • Acar, H. (2016). Dîwana Şêx Ehmedê Feqîr- Metn û Lêkolîn-. İstanbul: Nûbihar.
  • Bakırhan, C. (2017). Mele Nurullahê Godişkî’nin Çenta Yetîman Adlı Eserinin Transkripsiyonu, Türkçeye Çevirisi, Tahlil Ve Tenkidi, Teza Mastirê, Muş: Zanîngeha Muş Alparslanê, Enstîtuya Zanistên Civakî.
  • Durmuş, İ. (2006). “Müşeccer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 158-160. İstanbul: TDV.
  • Ehmedê Xanî. (2014). Dîwan, İstanbul: Avesta.
  • Godişkî, M. N. (2001). Çenta Yetîman, Nusxeya Nû ya Destxeta Orjînal.
  • Kardaş, S. (2019). “Divan Yazma Geleneğinin Son Halkası: Nûrî Divanı”, Tarihî ve Kültürel Dokusuyla Koğak, İstanbul, Çizgi Kitabevi.
  • Mela Nûrullahê Godişkî, Dîwan, Nusxeya orjînal, di pirtûkxaneya kurê wî Mela Sefa da.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. B 70.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5752.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü'l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5771.
  • Sağnıç, F. H. (2002). Dîroka Wêjeya Kurdî, Stenbol, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Sönmez, N. (2018). Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî-Metn û Lêkolîn- Diyarbakir: Seyda Kîtabevî.
  • Sönmez, N. (2020). Hevpeyvîn bi Mela Sefa Özdemirê kurê Mela Nûrullahê Godîşkî re, (Tetwan, 12. 05. 2020, saet: 18:30).
  • Titiz, F. (2020). el-Cewahîru’r Reşadîye fî Sîretî’n-Nebewîyye ya Mela Nûrûllahê Godişkî-Metn û Lêkolîn Û Ferheng- Teza Lîsansa Bilind, Bingöl: Zanîngeha Bîngolê, Enstîtuya Zimanên Jîndar.
  • Werqanisî, Şêx Fethullah. (2007). el-Hemaîlu Fîş’Şemaîl, İstanbul: Doz.
  • Zivingî, Ehmed b. el-Mulla Muhemmde ez-Zivingî. (bd). el-‘Eqdu’l-Cewherîyyu fî Şerhî Dîwan eş-Şeyx el Cezerî, bê cih, Weşanxane, (?).

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı - Klasik Kürt Edebiyat Özel Sayısı, 63 - 84, 20.10.2023

Nesim Sönmez

https://doi.org/10.35859/jms.2023.1262932

Öz

Kaynakça

  • Adak, A. (2016). “Helbestvanên Klasîk ji Perspektîfa Herêmî: Nimûneya Herêma Bedlîsê”, The Journal of Mesopotamian Studies, Cild: 1/1, Havîn, rr: 33-56.
  • Adak, A. (2019). Teşeyên Nezmê. İstanbul: Nûbihar.
  • Acar, H. (2016). Dîwana Şêx Ehmedê Feqîr- Metn û Lêkolîn-. İstanbul: Nûbihar.
  • Bakırhan, C. (2017). Mele Nurullahê Godişkî’nin Çenta Yetîman Adlı Eserinin Transkripsiyonu, Türkçeye Çevirisi, Tahlil Ve Tenkidi, Teza Mastirê, Muş: Zanîngeha Muş Alparslanê, Enstîtuya Zanistên Civakî.
  • Durmuş, İ. (2006). “Müşeccer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 158-160. İstanbul: TDV.
  • Ehmedê Xanî. (2014). Dîwan, İstanbul: Avesta.
  • Godişkî, M. N. (2001). Çenta Yetîman, Nusxeya Nû ya Destxeta Orjînal.
  • Kardaş, S. (2019). “Divan Yazma Geleneğinin Son Halkası: Nûrî Divanı”, Tarihî ve Kültürel Dokusuyla Koğak, İstanbul, Çizgi Kitabevi.
  • Mela Nûrullahê Godişkî, Dîwan, Nusxeya orjînal, di pirtûkxaneya kurê wî Mela Sefa da.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. B 70.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5752.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü'l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5771.
  • Sağnıç, F. H. (2002). Dîroka Wêjeya Kurdî, Stenbol, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Sönmez, N. (2018). Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî-Metn û Lêkolîn- Diyarbakir: Seyda Kîtabevî.
  • Sönmez, N. (2020). Hevpeyvîn bi Mela Sefa Özdemirê kurê Mela Nûrullahê Godîşkî re, (Tetwan, 12. 05. 2020, saet: 18:30).
  • Titiz, F. (2020). el-Cewahîru’r Reşadîye fî Sîretî’n-Nebewîyye ya Mela Nûrûllahê Godişkî-Metn û Lêkolîn Û Ferheng- Teza Lîsansa Bilind, Bingöl: Zanîngeha Bîngolê, Enstîtuya Zimanên Jîndar.
  • Werqanisî, Şêx Fethullah. (2007). el-Hemaîlu Fîş’Şemaîl, İstanbul: Doz.
  • Zivingî, Ehmed b. el-Mulla Muhemmde ez-Zivingî. (bd). el-‘Eqdu’l-Cewherîyyu fî Şerhî Dîwan eş-Şeyx el Cezerî, bê cih, Weşanxane, (?).

Molla Nurullah Godishki and His Poems

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı - Klasik Kürt Edebiyat Özel Sayısı, 63 - 84, 20.10.2023

Nesim Sönmez

https://doi.org/10.35859/jms.2023.1262932

Öz

Classical Kurdish literature is a very rich treasure. The works written in this field ensure that they take their place in classical literature by being removed day by day from the forgotten places with the work of experts in the field and reprinted after various researches are done on them. Classical Kurdish literature has a long tradition. Today, there are dozens of works waiting to be discovered and studied in manuscript libraries or on the corners of madrasas, in the private libraries of sheikhs, mullahs or their successors. One of these works is the divan of Molla Nurullah Godişki, which has remained as a manuscript and has not yet been studied academically. Molla Nurullah, who was born in 1918 and died in 2003, left many works behind. One of these works is this divan that we have. In this research, Godişki's life will be briefly explained and his divan will be explained in detail.

Anahtar Kelimeler

Classical Kurdish Literature Manuscript Qasidah Diwan Molla Nurullah Godishki

Kaynakça

  • Adak, A. (2016). “Helbestvanên Klasîk ji Perspektîfa Herêmî: Nimûneya Herêma Bedlîsê”, The Journal of Mesopotamian Studies, Cild: 1/1, Havîn, rr: 33-56.
  • Adak, A. (2019). Teşeyên Nezmê. İstanbul: Nûbihar.
  • Acar, H. (2016). Dîwana Şêx Ehmedê Feqîr- Metn û Lêkolîn-. İstanbul: Nûbihar.
  • Bakırhan, C. (2017). Mele Nurullahê Godişkî’nin Çenta Yetîman Adlı Eserinin Transkripsiyonu, Türkçeye Çevirisi, Tahlil Ve Tenkidi, Teza Mastirê, Muş: Zanîngeha Muş Alparslanê, Enstîtuya Zanistên Civakî.
  • Durmuş, İ. (2006). “Müşeccer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 158-160. İstanbul: TDV.
  • Ehmedê Xanî. (2014). Dîwan, İstanbul: Avesta.
  • Godişkî, M. N. (2001). Çenta Yetîman, Nusxeya Nû ya Destxeta Orjînal.
  • Kardaş, S. (2019). “Divan Yazma Geleneğinin Son Halkası: Nûrî Divanı”, Tarihî ve Kültürel Dokusuyla Koğak, İstanbul, Çizgi Kitabevi.
  • Mela Nûrullahê Godişkî, Dîwan, Nusxeya orjînal, di pirtûkxaneya kurê wî Mela Sefa da.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. B 70.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü’l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5752.
  • Molla Halil Siirdî, Nehcü'l-Enâm, Milli Kütüphane, No: 06 MK. Yz. A 5771.
  • Sağnıç, F. H. (2002). Dîroka Wêjeya Kurdî, Stenbol, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Sönmez, N. (2018). Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî-Metn û Lêkolîn- Diyarbakir: Seyda Kîtabevî.
  • Sönmez, N. (2020). Hevpeyvîn bi Mela Sefa Özdemirê kurê Mela Nûrullahê Godîşkî re, (Tetwan, 12. 05. 2020, saet: 18:30).
  • Titiz, F. (2020). el-Cewahîru’r Reşadîye fî Sîretî’n-Nebewîyye ya Mela Nûrûllahê Godişkî-Metn û Lêkolîn Û Ferheng- Teza Lîsansa Bilind, Bingöl: Zanîngeha Bîngolê, Enstîtuya Zimanên Jîndar.
  • Werqanisî, Şêx Fethullah. (2007). el-Hemaîlu Fîş’Şemaîl, İstanbul: Doz.
  • Zivingî, Ehmed b. el-Mulla Muhemmde ez-Zivingî. (bd). el-‘Eqdu’l-Cewherîyyu fî Şerhî Dîwan eş-Şeyx el Cezerî, bê cih, Weşanxane, (?).
Toplam 18 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Kürtçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Nesim Sönmez 0000-0002-6315-6075

Yayımlanma Tarihi 20 Ekim 2023
Gönderilme Tarihi 10 Mart 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Sayı: Özel Sayı - Klasik Kürt Edebiyat Özel Sayısı

Kaynak Göster

APA Sönmez, N. (2023). Mela Nûrullahê Godişkî û Dîwana Wî. The Journal of Mesopotamian Studies(Özel Sayı), 63-84. https://doi.org/10.35859/jms.2023.1262932
 Kapak Resmi İndir

29370

The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.