Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Study on Elegies Classical Kurdish Literature

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 203 - 227, 30.09.2021

Cihan Turan , Nusrettin Bolelli

https://doi.org/10.35859/jms.2021.976864

Öz

Epicede has had an important place in East Classical Literature for centuries. Epicede, a poetry type that written after death of a person who is dear to people’s heart, is sometimes a place of mourn and shed tear and sometimes a place of pray, praise for a dead person and if death person was killed by someone else it is a place of curse for the murderer cruelty. This poem type has an important place in Kurdish Literature, too. In this study, at first Epicede’s definition was given and then it has been tried to state how many poems have written by how many poets in Kurmanji dialect at Kurdish Literature according to centuries. At the same time, at the result of the study, epicedes’ chapters were explained with examples after obtained epicedes were evaluated in terms of verse formal and type. With this study, it was tried to determine the beginning date of epicedes in Kurdish Literature, how many epicedes were written in which century, which type of verses and prosody patterns were used most in epicedes as well as what level epicedes were at in terms of content.

Anahtar Kelimeler

Epicede Kurdish Classical Kurdish Literature

Kaynakça

  • Amedî, Z. (2004). Medhiyye û Mersiyye Der Heqê Seydâyê Bedî’uzzemân.Diyarbekir: Söz.
  • ______(2016). Şerha Rewdul Ne'îma Şêx 'Ebdurrehman Aktepî. Diyarbekir: Seyda.
  • ______(2004). Dîwana Seyda Hecî ‘Ebdulfettah Hazroyî.. Diyarbekir: Destxet.
  • Aykaç, Y. (2015). Dîwana Hezîn. Bîngol : Zanîngeha Bîngolê Enstîtuya Zimanên Jîndar Makezanista Ziman û Edebiyata Kurdî Teza Lîsansa Bilind.
  • Babnîrî, M. E. (2012). Dîwana Babnirî. Stenbol: Nûbihar.
  • Baqûstanî, M. 'E. (2017:.94). Dîwana Baqûstanî, Metn û Lêkolîn M. Zahir Ertekîn. Bîngol : Zankoya Soran.
  • Bayram, M. (2018). Enderunlu Fazıl’ın III. Selim Mersiyesi (İnceleme-Metin). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran 2018: 19, Cilt: 21 - Sayı: 39, s.19-37.
  • Bedewî, M. B. (2013). Dîwana Bêxew, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol : Nûbihar.
  • Bedewî, M. N. (2012). Dîwana Dahî, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol: Nûbihar.
  • Behwarî, Ş. H. Helbestek ji dengê ku hatiye qeydkirin û ji yek jî ji qeyda ku li ser înternetê hatiye weşandin hat deşîfrekirin: https://www.youtube.com/watch?v=Bla-1FAOXDI adresinden alındı, Dîrok:26.03.2021.
  • Bingol, A. (2008). Kulîlkên Baxê Botan. Stenbol : Enstîtuya Kurdî ya Amedê.
  • Breton, D. L. (2019). Acının Antropolojisi, İsmail Yerguz(Çev.). İstanbul: Sel.
  • Canım, R. (2010). Divan Edebiyatında Türler. Ankara: Grafiker.
  • Çavuş, M. S. (2008). Türk Edebiyatında Mersiye. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, h.38, r:131-138.
  • Çetîn, R. ( 2019). Şêx Mûsayê Şêxanî Gundikî û Berhemên Wî yên Menzûm. Mêrdîn: K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind (Neçapkirî).
  • Demir, Y. ( 2019). Dîwana Namî(Fehmî Begê Pêçarî): “Meġmuru’d Dewawîn”. Mêrdîn: Zanîngeha Mardin Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Turkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî).
  • Dêreşî, S. (2012). Dîwana Weda’î. Stenbol: Nûbihar.
  • Doskî, T. Î. (2020). Baxê Îrem, Geştek li Nav Şi’ra Kurmanciya Klasîk, M. Zahir Ertekin(Amd). Stenbol : Dara.
  • ________(?). Çima ey dil bi vî rengî tu îro key elemdarî. Mersiyeya ku li ser Seydayê Nasuriddînê El-Banî hatiye nivîsandin, ev helbest wek word ji Doskî hat girtin.
  • Dost, J. (2011). Dîwana Jan. Stenbol : Avesta.
  • Durre, A. (2002). Şerha Dîwana Ehmedê Xanî. Stenbol : Keskesor.
  • Erzen, S. E. (2021). Dilo Rabe Feqîr û Jar Ketin Li Ser Te Kul Bê Miqtar(Erzen vê mersiyeyê li ser apê xwe Seyyîd Eliyê Findikî nivîsandiye). YouTube: Di 26.07.2021ê de ji malpera https://www.youtube.com/watch?v=ZQOvjICEigI hat girtin.
  • Ezîzan, H. (2012). Klasîkên Me, Kovara Hawar, Stenbol, Weş. Belkî, h.33, r.559-560
  • Feqîr, B. (2008). Kerbela Meşheda Îmam Huseyn (Tîpguhezî: Osman Akdax). Stenbol : Tevn.
  • Findikî, S. E. (2014). Dîwan (amd. Selman Dilovan-Huseyn Şemrex). Stenbol : Nûbihar.
  • Gemi, A. (2018). Mersiyeyek li ser Wefata Şêx ‘Elî Riza Efendî,. Nûbihar, 60-61.
  • Gezer, S. (2015). Dîwana Mela Yasîn Yusrî, Metn û Lêkolîn. Çewlîg: Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî), Zanîngeha Çewlîgê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Tirkiyeyê.
  • Göçemen, Y. (2020). Cahiliyeden Endülüsün Yıkılışına Kadar Arap Edebiyatında Şehir Mersiyeleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,C:7, S:1, s:277-320.
  • Gümgüm, A. (2018). Dîwana Serda(Selaheddînê Gimgimî)- Derdê Welat. Stenbol : Nûbihar.
  • Gümüş, N. (2020). Gulcivîn- Dîwana Mela Siraceddînê Xelîlî. Stenbol : Nûbihar.
  • Güven, A. M. (2017:36). Sahâbe-i Kirâm’ın Hz. Peygamber İçin Yazdıkları Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Türk-İslâm Edebiyatı Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi(Neçapkirî).
  • Hakan, S. (2010). Ji Wida hetta Mele Muhammed Gulnarê Niksî û pêwendiya helbestvan û mîrên Miksê. Nûbihar, 45-47.
  • Haşimî, S. Q. (2016). Dîwana ‘Îrfan (Edîsyon-Krîtîk-Amdeker M. Nesîm Doru). Stenbol : Nûbihar.
  • Hazrowî, M. E. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hicreta sahib cemalî ey gelê yarê zebûn " ji teref Mela Abdullahê Hazrowî ve li ser Şêx Selîmê Hezanî nivîsandiye. -: Destxeta Ehmed Yalar a li ber destê me.
  • Heyderî, M. E. (2011). Mersîyeyek li ser Şêx ‘Elaeddîn, Tîpveguzhêr: Selam Ertekin. Nûpelda, 67.
  • Hezanî, Ş. E. (2016). Dîwan(Tîpguhêzî: Mela Birhanê Tarînî). Diyarbekir : Lîs.
  • Hezroyî, M. E. (2012). Dîwan (amd. Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Îmamî, N. (1369). Mersiyeserayî Der Edebiyatê Farisî Îran. Tehran: Weşanxaneya Deftera Navendî ya Cihadê Danişgahî.
  • İsen, M. (2012). Dile Duran Ölüm. İstanbul: Kapı.
  • ______(1944). Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye. Ankara: Akçağ.
  • Îsmetullah, Ş. M. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hewar e hey hewar e bû di seyda xem û xewxayê" Şêx Mela ‘Îsmetullah li ser Şêx Muhammed Selîmê Hezanî nivîsandiye. ?: Destxeta Ehmed Yalar.
  • Îzolî, D. (2013). Ferheng(Kurdî-Tirkî, Tirkî-Kurdî). Stenbol: Deng.
  • Kanar, M. (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say.
  • Karak. (2020). Dîwançeya Şêx Îsmetullahê Karazî (Metn Û Lêkolîn). K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî,, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kaya, H. (2019). Dîwana Şêx Muhemmed Nûrî (metn û lêkolîn). Wan : K.T. Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kerbelayî, Ş. M. (1992). Dîwana Kerbelayî. Stenbol : Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Kirmanî, A. E.(1371). Nigerişî be Mersiye-serâî der İrân. Tehran:Weşanxaeneya Ittila'at
  • Korkmaz, S. (2002). Tokatlı Sâır Rızâî Ishâk b. Hasan'ın Bir Mersiyesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 12, s.185-202.
  • Latîfî, Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. (Amd.Rıdvan Canım) Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Liceyî, M. M. (2012). Dîwana Hadî (Amd: Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Mackenzie, D. (2016). Melayê Cizîrî û Feqî Teyran (Ji Îngilîzî: Abdullah İncekan), Nûbihar Akedemî, c:2, h.6 s.3, r.130-133.
  • Mawaldı, Z. (2020). Endülüs Döneminde Şehirler Hakkında Yazılan Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı Arap Dili Ve Belâgati Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Mu’temem, Z. (1333). Şi’r û Edebê Fairisî. Tehran : Kitêbxaneya Îbnî Sîna.
  • Naci, M. (1990). Lugat-ı Nacî,. İstanbul: Asr, https://ia802907.us.archive.org/26/items/lgatnaci0001na/lgatnaci0001na.pdf Dîrok: 22.05.2021, Seat:21.57.
  • Nalbend, M. E. ( ?). Baxê Kurda, Dîwana Mela Ehmedê Muxlus Kurê Emînê Nalbendê Bamernî, Berhevkar: Tehsîn Îbrahîm Doskî. Berhema Hêj Neçapkirî,.
  • Pala, İ. (2014). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı.
  • Qewmanî, Ş. M. (2011). Dîwan(amd. Muhammed Seydaoğlu). Stenbol: Nûbihar.
  • Qurana Kerîm û Meala Wê ya Kurdî, Sûreya Beqere ayeta 154-155an, Werger: Fikrî Amedî, 2014 Enqere: Ensar.
  • Redhouse, S. J. (198). Turkish And English Lexicon. Beyrûd: Pirtûkxaneya Libnanê, Beyrûd https://turuz.com/storage/Dictionary/2016/0806-A_Turkish_And_English_Lexicon-Shewing_In_English-The_Significations_Of_The_Turkish_Terms-James_Willia, Jêgirtin:22.06.2021.).
  • Sadinî, M. X. (2014). Feqiyê Teyran, Jiyan Berhem û Helbestên Wî. Stenbol : Nûbihar.
  • Sami, Ş. (1978). Kamûs-i Türk. İstanbul, Türkiye: https://www.pdfdrive2.com/kamus-i-t%C3%BCrki-d156729280.html Dîrok: 16.06.2021 Seat: 15.09.
  • Selçuk, E.(2013). İran Edebiyatında Mersiye Türleri, Doğu Araştırmaları,s:2, s.5-22
  • Sönmez, N. (2018). Mela Ebdullahê Kotaliyê û Helbestên Wî yên Kurmancî. Nûbihar Akademî, c.3, h.9, r.97-114.
  • Taşkın, H. (2017). Du şiîrên li ser Şêx Muhammed Diyauddîn yên Mela Zubeyr û Mela Abid. Kovara Nûbiharê, 54-59.
  • Temo, S. (2019). Antolojiya Helbesta Kurdî,c. II. Stenbol: Agora.
  • Tendurekî, M. Z. (2007). Dîwan (amd. Mela Abdurrahman Biçici). Stenbol : Nûbihar.
  • Tîrêj, S. (2014). Dîwan(Xelat-Zozan-Cûdî). Stenbol: Peywend.
  • Toprak, M. F. (1990). Endülüs Şiirinde Mersiye, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsi Doğu Dilleri Ve Edebiyatları Arap Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
  • _________(2014), "Mersiye", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c:29, Ankara:TDV.
  • Turğut, C. (2019). Di Edebiyata Kurdî ya Klasîk de Mela Muhemmed Nûrî û Berhemên Wî. Wan: Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Beşa Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsana Bilind a Neçapkirî.
  • Xelatî, M. E. (?). Dîwana Bîra Kul û Derda.( Li ser kitêba ku hatiye çapkirin ne navê çapxaneyê ne dîroka çapkirinê û ne jî bajara ku lê hatiye çapkirin nehatiye diyarkirin. Şa'ir li ser kitêbê navê xwe Mela Ehmedê Mela Weysî daniye.)
  • Xinokî, Ş. M. (2018). Dîwan. Stenbol : Banga Heq.
  • Yahya, M. (2021.02.12). http://necmussebah.blogspot.com. http://necmussebah.blogspot.com: http://necmussebah.blogspot.com/2008/02/ah-cumle-ns-cinna.html adresinden alındı
  • Yalar, M. E. (?). Eywah Li Min Dil Zarî Bû Dunya Di Çehv Min Sarî Bû . Ev helbest wek destxetê li ba Mamoste Nûreddîn Ertekîn hat peydakirin.
  • Yazıcı, T. (2004). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, "Fars Edebiyatı- Mersiye" c:29. Ankara: TDV.
  • Yetiz, M. A. (2012). Dîwan- Banga Yekîtî Bo Azadiyê, Amd:Abdulhakim Gunaydin. Stenbol: Nûbihar.
  • Yörür, A. (2018). Hasan Daniş Bey’in Kerbela Mersiyesi. Hikmet Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, S:4, Aralık, s.680-694.
  • Zinar, Z. (1991. Nimûne Ji Gencîneya Çanda Qedexekirî. Stockholm : Yekîtiya Nivîskarên Kurd.
  • Zinarexî, M. E. (2018). Dîwan, Taha Nas, Tahirhan Aydin, Abdurrahman Adak, Zülküf Ergün (amd.) Stenbol : Nûbihar.

Klasik Kürt (Kurmanci) Edebiyatında Mersiyeler Hakkında Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 203 - 227, 30.09.2021

Cihan Turan , Nusrettin Bolelli

https://doi.org/10.35859/jms.2021.976864

Öz

Mersiye yüzyıllardan beri Klasik Doğu Edebiyatında önemli bir yere sahip olmuştur. Değer verilen ve sevilen bir insanın ölümünden ötürü yazılan bu şiir türü, bazen şair için yas tutma ve gözyaşı akıtma mekânı bazen de ölen kişiye dua etme, onu övme ve eğer başka birisi tarafından öldürülmüşse katiline beddua etme yeri olmuştur. Bu şiir türü, Klasik Kürt Edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada başlangıçta ölümden dolayı çekilen acı hakkında bilgi verilip mersiyenin tanımı yapıldı, sonra da yüzyıllara göre Kürt Edebiyatında Kurmanci lehçesiyle hangi şair tarafından kaç mersiyenin yazılmış olduğu belirtilmeye çalışıldı. Ayrıca yapılan çalışma neticesinde elde edilen mersiyeler nazım şekli ve türü açısından değerlendirildikten sonra oranları tablo şeklinde verilip, içerik açısından örneklerle izah edilmeye çalışıldı. Yapılan bu çalışma ile mersiyenin Kürt edebiyatındaki başlangıç tarihi, hangi yüzyılda kaç tane mersiye yazıldığı, mersiyelerde en çok hangi nazım türü ve hangi aruz kalıbının kullanıldığı ve de mersiyelerin içerik açısından hangi seviyede olduğu tespit edilmeye çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Mersiye Kürtçe Klasik Kürt Edebiyatı

Kaynakça

  • Amedî, Z. (2004). Medhiyye û Mersiyye Der Heqê Seydâyê Bedî’uzzemân.Diyarbekir: Söz.
  • ______(2016). Şerha Rewdul Ne'îma Şêx 'Ebdurrehman Aktepî. Diyarbekir: Seyda.
  • ______(2004). Dîwana Seyda Hecî ‘Ebdulfettah Hazroyî.. Diyarbekir: Destxet.
  • Aykaç, Y. (2015). Dîwana Hezîn. Bîngol : Zanîngeha Bîngolê Enstîtuya Zimanên Jîndar Makezanista Ziman û Edebiyata Kurdî Teza Lîsansa Bilind.
  • Babnîrî, M. E. (2012). Dîwana Babnirî. Stenbol: Nûbihar.
  • Baqûstanî, M. 'E. (2017:.94). Dîwana Baqûstanî, Metn û Lêkolîn M. Zahir Ertekîn. Bîngol : Zankoya Soran.
  • Bayram, M. (2018). Enderunlu Fazıl’ın III. Selim Mersiyesi (İnceleme-Metin). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran 2018: 19, Cilt: 21 - Sayı: 39, s.19-37.
  • Bedewî, M. B. (2013). Dîwana Bêxew, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol : Nûbihar.
  • Bedewî, M. N. (2012). Dîwana Dahî, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol: Nûbihar.
  • Behwarî, Ş. H. Helbestek ji dengê ku hatiye qeydkirin û ji yek jî ji qeyda ku li ser înternetê hatiye weşandin hat deşîfrekirin: https://www.youtube.com/watch?v=Bla-1FAOXDI adresinden alındı, Dîrok:26.03.2021.
  • Bingol, A. (2008). Kulîlkên Baxê Botan. Stenbol : Enstîtuya Kurdî ya Amedê.
  • Breton, D. L. (2019). Acının Antropolojisi, İsmail Yerguz(Çev.). İstanbul: Sel.
  • Canım, R. (2010). Divan Edebiyatında Türler. Ankara: Grafiker.
  • Çavuş, M. S. (2008). Türk Edebiyatında Mersiye. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, h.38, r:131-138.
  • Çetîn, R. ( 2019). Şêx Mûsayê Şêxanî Gundikî û Berhemên Wî yên Menzûm. Mêrdîn: K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind (Neçapkirî).
  • Demir, Y. ( 2019). Dîwana Namî(Fehmî Begê Pêçarî): “Meġmuru’d Dewawîn”. Mêrdîn: Zanîngeha Mardin Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Turkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî).
  • Dêreşî, S. (2012). Dîwana Weda’î. Stenbol: Nûbihar.
  • Doskî, T. Î. (2020). Baxê Îrem, Geştek li Nav Şi’ra Kurmanciya Klasîk, M. Zahir Ertekin(Amd). Stenbol : Dara.
  • ________(?). Çima ey dil bi vî rengî tu îro key elemdarî. Mersiyeya ku li ser Seydayê Nasuriddînê El-Banî hatiye nivîsandin, ev helbest wek word ji Doskî hat girtin.
  • Dost, J. (2011). Dîwana Jan. Stenbol : Avesta.
  • Durre, A. (2002). Şerha Dîwana Ehmedê Xanî. Stenbol : Keskesor.
  • Erzen, S. E. (2021). Dilo Rabe Feqîr û Jar Ketin Li Ser Te Kul Bê Miqtar(Erzen vê mersiyeyê li ser apê xwe Seyyîd Eliyê Findikî nivîsandiye). YouTube: Di 26.07.2021ê de ji malpera https://www.youtube.com/watch?v=ZQOvjICEigI hat girtin.
  • Ezîzan, H. (2012). Klasîkên Me, Kovara Hawar, Stenbol, Weş. Belkî, h.33, r.559-560
  • Feqîr, B. (2008). Kerbela Meşheda Îmam Huseyn (Tîpguhezî: Osman Akdax). Stenbol : Tevn.
  • Findikî, S. E. (2014). Dîwan (amd. Selman Dilovan-Huseyn Şemrex). Stenbol : Nûbihar.
  • Gemi, A. (2018). Mersiyeyek li ser Wefata Şêx ‘Elî Riza Efendî,. Nûbihar, 60-61.
  • Gezer, S. (2015). Dîwana Mela Yasîn Yusrî, Metn û Lêkolîn. Çewlîg: Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî), Zanîngeha Çewlîgê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Tirkiyeyê.
  • Göçemen, Y. (2020). Cahiliyeden Endülüsün Yıkılışına Kadar Arap Edebiyatında Şehir Mersiyeleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,C:7, S:1, s:277-320.
  • Gümgüm, A. (2018). Dîwana Serda(Selaheddînê Gimgimî)- Derdê Welat. Stenbol : Nûbihar.
  • Gümüş, N. (2020). Gulcivîn- Dîwana Mela Siraceddînê Xelîlî. Stenbol : Nûbihar.
  • Güven, A. M. (2017:36). Sahâbe-i Kirâm’ın Hz. Peygamber İçin Yazdıkları Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Türk-İslâm Edebiyatı Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi(Neçapkirî).
  • Hakan, S. (2010). Ji Wida hetta Mele Muhammed Gulnarê Niksî û pêwendiya helbestvan û mîrên Miksê. Nûbihar, 45-47.
  • Haşimî, S. Q. (2016). Dîwana ‘Îrfan (Edîsyon-Krîtîk-Amdeker M. Nesîm Doru). Stenbol : Nûbihar.
  • Hazrowî, M. E. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hicreta sahib cemalî ey gelê yarê zebûn " ji teref Mela Abdullahê Hazrowî ve li ser Şêx Selîmê Hezanî nivîsandiye. -: Destxeta Ehmed Yalar a li ber destê me.
  • Heyderî, M. E. (2011). Mersîyeyek li ser Şêx ‘Elaeddîn, Tîpveguzhêr: Selam Ertekin. Nûpelda, 67.
  • Hezanî, Ş. E. (2016). Dîwan(Tîpguhêzî: Mela Birhanê Tarînî). Diyarbekir : Lîs.
  • Hezroyî, M. E. (2012). Dîwan (amd. Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Îmamî, N. (1369). Mersiyeserayî Der Edebiyatê Farisî Îran. Tehran: Weşanxaneya Deftera Navendî ya Cihadê Danişgahî.
  • İsen, M. (2012). Dile Duran Ölüm. İstanbul: Kapı.
  • ______(1944). Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye. Ankara: Akçağ.
  • Îsmetullah, Ş. M. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hewar e hey hewar e bû di seyda xem û xewxayê" Şêx Mela ‘Îsmetullah li ser Şêx Muhammed Selîmê Hezanî nivîsandiye. ?: Destxeta Ehmed Yalar.
  • Îzolî, D. (2013). Ferheng(Kurdî-Tirkî, Tirkî-Kurdî). Stenbol: Deng.
  • Kanar, M. (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say.
  • Karak. (2020). Dîwançeya Şêx Îsmetullahê Karazî (Metn Û Lêkolîn). K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî,, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kaya, H. (2019). Dîwana Şêx Muhemmed Nûrî (metn û lêkolîn). Wan : K.T. Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kerbelayî, Ş. M. (1992). Dîwana Kerbelayî. Stenbol : Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Kirmanî, A. E.(1371). Nigerişî be Mersiye-serâî der İrân. Tehran:Weşanxaeneya Ittila'at
  • Korkmaz, S. (2002). Tokatlı Sâır Rızâî Ishâk b. Hasan'ın Bir Mersiyesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 12, s.185-202.
  • Latîfî, Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. (Amd.Rıdvan Canım) Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Liceyî, M. M. (2012). Dîwana Hadî (Amd: Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Mackenzie, D. (2016). Melayê Cizîrî û Feqî Teyran (Ji Îngilîzî: Abdullah İncekan), Nûbihar Akedemî, c:2, h.6 s.3, r.130-133.
  • Mawaldı, Z. (2020). Endülüs Döneminde Şehirler Hakkında Yazılan Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı Arap Dili Ve Belâgati Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Mu’temem, Z. (1333). Şi’r û Edebê Fairisî. Tehran : Kitêbxaneya Îbnî Sîna.
  • Naci, M. (1990). Lugat-ı Nacî,. İstanbul: Asr, https://ia802907.us.archive.org/26/items/lgatnaci0001na/lgatnaci0001na.pdf Dîrok: 22.05.2021, Seat:21.57.
  • Nalbend, M. E. ( ?). Baxê Kurda, Dîwana Mela Ehmedê Muxlus Kurê Emînê Nalbendê Bamernî, Berhevkar: Tehsîn Îbrahîm Doskî. Berhema Hêj Neçapkirî,.
  • Pala, İ. (2014). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı.
  • Qewmanî, Ş. M. (2011). Dîwan(amd. Muhammed Seydaoğlu). Stenbol: Nûbihar.
  • Qurana Kerîm û Meala Wê ya Kurdî, Sûreya Beqere ayeta 154-155an, Werger: Fikrî Amedî, 2014 Enqere: Ensar.
  • Redhouse, S. J. (198). Turkish And English Lexicon. Beyrûd: Pirtûkxaneya Libnanê, Beyrûd https://turuz.com/storage/Dictionary/2016/0806-A_Turkish_And_English_Lexicon-Shewing_In_English-The_Significations_Of_The_Turkish_Terms-James_Willia, Jêgirtin:22.06.2021.).
  • Sadinî, M. X. (2014). Feqiyê Teyran, Jiyan Berhem û Helbestên Wî. Stenbol : Nûbihar.
  • Sami, Ş. (1978). Kamûs-i Türk. İstanbul, Türkiye: https://www.pdfdrive2.com/kamus-i-t%C3%BCrki-d156729280.html Dîrok: 16.06.2021 Seat: 15.09.
  • Selçuk, E.(2013). İran Edebiyatında Mersiye Türleri, Doğu Araştırmaları,s:2, s.5-22
  • Sönmez, N. (2018). Mela Ebdullahê Kotaliyê û Helbestên Wî yên Kurmancî. Nûbihar Akademî, c.3, h.9, r.97-114.
  • Taşkın, H. (2017). Du şiîrên li ser Şêx Muhammed Diyauddîn yên Mela Zubeyr û Mela Abid. Kovara Nûbiharê, 54-59.
  • Temo, S. (2019). Antolojiya Helbesta Kurdî,c. II. Stenbol: Agora.
  • Tendurekî, M. Z. (2007). Dîwan (amd. Mela Abdurrahman Biçici). Stenbol : Nûbihar.
  • Tîrêj, S. (2014). Dîwan(Xelat-Zozan-Cûdî). Stenbol: Peywend.
  • Toprak, M. F. (1990). Endülüs Şiirinde Mersiye, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsi Doğu Dilleri Ve Edebiyatları Arap Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
  • _________(2014), "Mersiye", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c:29, Ankara:TDV.
  • Turğut, C. (2019). Di Edebiyata Kurdî ya Klasîk de Mela Muhemmed Nûrî û Berhemên Wî. Wan: Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Beşa Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsana Bilind a Neçapkirî.
  • Xelatî, M. E. (?). Dîwana Bîra Kul û Derda.( Li ser kitêba ku hatiye çapkirin ne navê çapxaneyê ne dîroka çapkirinê û ne jî bajara ku lê hatiye çapkirin nehatiye diyarkirin. Şa'ir li ser kitêbê navê xwe Mela Ehmedê Mela Weysî daniye.)
  • Xinokî, Ş. M. (2018). Dîwan. Stenbol : Banga Heq.
  • Yahya, M. (2021.02.12). http://necmussebah.blogspot.com. http://necmussebah.blogspot.com: http://necmussebah.blogspot.com/2008/02/ah-cumle-ns-cinna.html adresinden alındı
  • Yalar, M. E. (?). Eywah Li Min Dil Zarî Bû Dunya Di Çehv Min Sarî Bû . Ev helbest wek destxetê li ba Mamoste Nûreddîn Ertekîn hat peydakirin.
  • Yazıcı, T. (2004). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, "Fars Edebiyatı- Mersiye" c:29. Ankara: TDV.
  • Yetiz, M. A. (2012). Dîwan- Banga Yekîtî Bo Azadiyê, Amd:Abdulhakim Gunaydin. Stenbol: Nûbihar.
  • Yörür, A. (2018). Hasan Daniş Bey’in Kerbela Mersiyesi. Hikmet Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, S:4, Aralık, s.680-694.
  • Zinar, Z. (1991. Nimûne Ji Gencîneya Çanda Qedexekirî. Stockholm : Yekîtiya Nivîskarên Kurd.
  • Zinarexî, M. E. (2018). Dîwan, Taha Nas, Tahirhan Aydin, Abdurrahman Adak, Zülküf Ergün (amd.) Stenbol : Nûbihar.

Lêkolînek li ser Mersiyeyên di Edebiyata Klasîk a Kurdî de

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 203 - 227, 30.09.2021

Cihan Turan , Nusrettin Bolelli

https://doi.org/10.35859/jms.2021.976864

Öz

Mersiye di edebiyata klasîk a rojhilat de ji mêj ve xwediyê cîhekî taybet û muhîm e. Ev cûreya helbestê ya ku li ser mirina kesekî hezkirî, qedirbilind û qîmetdar hatiye nivîsandin ji bo mersiyenûsan geh bûne wargeha şîngirtinê û rondikrijandinê û geh jî bûne wargeha pesindayîn, dua û nifirkirinê. Ev cûreyê helbestê di edebiyata klasîk a kurdiya kurmancî de jî xwedî cihekî girîng e. Di vê xebatê de pêşî pênaseya mersiyeyê û qala êşa mirinê ya ku dibe sedema nivîsandina mersiyeyê hat kirin û dû re mersiyeyên kurdî yên ku hatin berhevkirin li gorî sedsalan hatin dabeşkirin da bê nîşandan ku di edebiyata klasîk a kurdiya kurmancî de kîjan mersiyenûsî çend mersiye nivîsandine. Mersiyeyên kurdî her wisa ji hêla teşe û rûxsar ve hatin nirxandin û rêjeyan wan wek tablo hat dayîn. Herî dawî mersiye ji hêla naverokê ve hatin nirxandin û derheqê mijarê de mînak hatin dayîn. Armanca vê xebatê ew e ku bê destnîşankirin ka mersiyeyê di kurdiya kurmancî de çi wextî dest pê kiriye, di kîjan sedsalê de çend mersiye hatine nivîsandin, herî zêde kîjan wezn û teşeya nezmê hatiye bikaranîn û rewşa mersiyeyan ji hêla naverokê ve çawa ye.

Anahtar Kelimeler

Mersiye Kurdî Edebîyata Kurdî ya Klasîk

Kaynakça

  • Amedî, Z. (2004). Medhiyye û Mersiyye Der Heqê Seydâyê Bedî’uzzemân.Diyarbekir: Söz.
  • ______(2016). Şerha Rewdul Ne'îma Şêx 'Ebdurrehman Aktepî. Diyarbekir: Seyda.
  • ______(2004). Dîwana Seyda Hecî ‘Ebdulfettah Hazroyî.. Diyarbekir: Destxet.
  • Aykaç, Y. (2015). Dîwana Hezîn. Bîngol : Zanîngeha Bîngolê Enstîtuya Zimanên Jîndar Makezanista Ziman û Edebiyata Kurdî Teza Lîsansa Bilind.
  • Babnîrî, M. E. (2012). Dîwana Babnirî. Stenbol: Nûbihar.
  • Baqûstanî, M. 'E. (2017:.94). Dîwana Baqûstanî, Metn û Lêkolîn M. Zahir Ertekîn. Bîngol : Zankoya Soran.
  • Bayram, M. (2018). Enderunlu Fazıl’ın III. Selim Mersiyesi (İnceleme-Metin). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran 2018: 19, Cilt: 21 - Sayı: 39, s.19-37.
  • Bedewî, M. B. (2013). Dîwana Bêxew, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol : Nûbihar.
  • Bedewî, M. N. (2012). Dîwana Dahî, Tehsîn Îbrahîm Doskî(amd.). Stenbol: Nûbihar.
  • Behwarî, Ş. H. Helbestek ji dengê ku hatiye qeydkirin û ji yek jî ji qeyda ku li ser înternetê hatiye weşandin hat deşîfrekirin: https://www.youtube.com/watch?v=Bla-1FAOXDI adresinden alındı, Dîrok:26.03.2021.
  • Bingol, A. (2008). Kulîlkên Baxê Botan. Stenbol : Enstîtuya Kurdî ya Amedê.
  • Breton, D. L. (2019). Acının Antropolojisi, İsmail Yerguz(Çev.). İstanbul: Sel.
  • Canım, R. (2010). Divan Edebiyatında Türler. Ankara: Grafiker.
  • Çavuş, M. S. (2008). Türk Edebiyatında Mersiye. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, h.38, r:131-138.
  • Çetîn, R. ( 2019). Şêx Mûsayê Şêxanî Gundikî û Berhemên Wî yên Menzûm. Mêrdîn: K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind (Neçapkirî).
  • Demir, Y. ( 2019). Dîwana Namî(Fehmî Begê Pêçarî): “Meġmuru’d Dewawîn”. Mêrdîn: Zanîngeha Mardin Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Turkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî).
  • Dêreşî, S. (2012). Dîwana Weda’î. Stenbol: Nûbihar.
  • Doskî, T. Î. (2020). Baxê Îrem, Geştek li Nav Şi’ra Kurmanciya Klasîk, M. Zahir Ertekin(Amd). Stenbol : Dara.
  • ________(?). Çima ey dil bi vî rengî tu îro key elemdarî. Mersiyeya ku li ser Seydayê Nasuriddînê El-Banî hatiye nivîsandin, ev helbest wek word ji Doskî hat girtin.
  • Dost, J. (2011). Dîwana Jan. Stenbol : Avesta.
  • Durre, A. (2002). Şerha Dîwana Ehmedê Xanî. Stenbol : Keskesor.
  • Erzen, S. E. (2021). Dilo Rabe Feqîr û Jar Ketin Li Ser Te Kul Bê Miqtar(Erzen vê mersiyeyê li ser apê xwe Seyyîd Eliyê Findikî nivîsandiye). YouTube: Di 26.07.2021ê de ji malpera https://www.youtube.com/watch?v=ZQOvjICEigI hat girtin.
  • Ezîzan, H. (2012). Klasîkên Me, Kovara Hawar, Stenbol, Weş. Belkî, h.33, r.559-560
  • Feqîr, B. (2008). Kerbela Meşheda Îmam Huseyn (Tîpguhezî: Osman Akdax). Stenbol : Tevn.
  • Findikî, S. E. (2014). Dîwan (amd. Selman Dilovan-Huseyn Şemrex). Stenbol : Nûbihar.
  • Gemi, A. (2018). Mersiyeyek li ser Wefata Şêx ‘Elî Riza Efendî,. Nûbihar, 60-61.
  • Gezer, S. (2015). Dîwana Mela Yasîn Yusrî, Metn û Lêkolîn. Çewlîg: Teza Lîsansa Bilind(Neçapkirî), Zanîngeha Çewlîgê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Tirkiyeyê.
  • Göçemen, Y. (2020). Cahiliyeden Endülüsün Yıkılışına Kadar Arap Edebiyatında Şehir Mersiyeleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,C:7, S:1, s:277-320.
  • Gümgüm, A. (2018). Dîwana Serda(Selaheddînê Gimgimî)- Derdê Welat. Stenbol : Nûbihar.
  • Gümüş, N. (2020). Gulcivîn- Dîwana Mela Siraceddînê Xelîlî. Stenbol : Nûbihar.
  • Güven, A. M. (2017:36). Sahâbe-i Kirâm’ın Hz. Peygamber İçin Yazdıkları Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Türk-İslâm Edebiyatı Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi(Neçapkirî).
  • Hakan, S. (2010). Ji Wida hetta Mele Muhammed Gulnarê Niksî û pêwendiya helbestvan û mîrên Miksê. Nûbihar, 45-47.
  • Haşimî, S. Q. (2016). Dîwana ‘Îrfan (Edîsyon-Krîtîk-Amdeker M. Nesîm Doru). Stenbol : Nûbihar.
  • Hazrowî, M. E. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hicreta sahib cemalî ey gelê yarê zebûn " ji teref Mela Abdullahê Hazrowî ve li ser Şêx Selîmê Hezanî nivîsandiye. -: Destxeta Ehmed Yalar a li ber destê me.
  • Heyderî, M. E. (2011). Mersîyeyek li ser Şêx ‘Elaeddîn, Tîpveguzhêr: Selam Ertekin. Nûpelda, 67.
  • Hezanî, Ş. E. (2016). Dîwan(Tîpguhêzî: Mela Birhanê Tarînî). Diyarbekir : Lîs.
  • Hezroyî, M. E. (2012). Dîwan (amd. Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Îmamî, N. (1369). Mersiyeserayî Der Edebiyatê Farisî Îran. Tehran: Weşanxaneya Deftera Navendî ya Cihadê Danişgahî.
  • İsen, M. (2012). Dile Duran Ölüm. İstanbul: Kapı.
  • ______(1944). Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye. Ankara: Akçağ.
  • Îsmetullah, Ş. M. (?). Ev mersiyeya bi navê "Hewar e hey hewar e bû di seyda xem û xewxayê" Şêx Mela ‘Îsmetullah li ser Şêx Muhammed Selîmê Hezanî nivîsandiye. ?: Destxeta Ehmed Yalar.
  • Îzolî, D. (2013). Ferheng(Kurdî-Tirkî, Tirkî-Kurdî). Stenbol: Deng.
  • Kanar, M. (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say.
  • Karak. (2020). Dîwançeya Şêx Îsmetullahê Karazî (Metn Û Lêkolîn). K.T. Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtuya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî,, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kaya, H. (2019). Dîwana Şêx Muhemmed Nûrî (metn û lêkolîn). Wan : K.T. Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsansa Bilind a Neçapkirî.
  • Kerbelayî, Ş. M. (1992). Dîwana Kerbelayî. Stenbol : Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Kirmanî, A. E.(1371). Nigerişî be Mersiye-serâî der İrân. Tehran:Weşanxaeneya Ittila'at
  • Korkmaz, S. (2002). Tokatlı Sâır Rızâî Ishâk b. Hasan'ın Bir Mersiyesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 12, s.185-202.
  • Latîfî, Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. (Amd.Rıdvan Canım) Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Liceyî, M. M. (2012). Dîwana Hadî (Amd: Tehsîn Îbrahîm Doskî). Stenbol : Nûbihar.
  • Mackenzie, D. (2016). Melayê Cizîrî û Feqî Teyran (Ji Îngilîzî: Abdullah İncekan), Nûbihar Akedemî, c:2, h.6 s.3, r.130-133.
  • Mawaldı, Z. (2020). Endülüs Döneminde Şehirler Hakkında Yazılan Mersiyeler. Konya : T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı Arap Dili Ve Belâgati Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Mu’temem, Z. (1333). Şi’r û Edebê Fairisî. Tehran : Kitêbxaneya Îbnî Sîna.
  • Naci, M. (1990). Lugat-ı Nacî,. İstanbul: Asr, https://ia802907.us.archive.org/26/items/lgatnaci0001na/lgatnaci0001na.pdf Dîrok: 22.05.2021, Seat:21.57.
  • Nalbend, M. E. ( ?). Baxê Kurda, Dîwana Mela Ehmedê Muxlus Kurê Emînê Nalbendê Bamernî, Berhevkar: Tehsîn Îbrahîm Doskî. Berhema Hêj Neçapkirî,.
  • Pala, İ. (2014). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı.
  • Qewmanî, Ş. M. (2011). Dîwan(amd. Muhammed Seydaoğlu). Stenbol: Nûbihar.
  • Qurana Kerîm û Meala Wê ya Kurdî, Sûreya Beqere ayeta 154-155an, Werger: Fikrî Amedî, 2014 Enqere: Ensar.
  • Redhouse, S. J. (198). Turkish And English Lexicon. Beyrûd: Pirtûkxaneya Libnanê, Beyrûd https://turuz.com/storage/Dictionary/2016/0806-A_Turkish_And_English_Lexicon-Shewing_In_English-The_Significations_Of_The_Turkish_Terms-James_Willia, Jêgirtin:22.06.2021.).
  • Sadinî, M. X. (2014). Feqiyê Teyran, Jiyan Berhem û Helbestên Wî. Stenbol : Nûbihar.
  • Sami, Ş. (1978). Kamûs-i Türk. İstanbul, Türkiye: https://www.pdfdrive2.com/kamus-i-t%C3%BCrki-d156729280.html Dîrok: 16.06.2021 Seat: 15.09.
  • Selçuk, E.(2013). İran Edebiyatında Mersiye Türleri, Doğu Araştırmaları,s:2, s.5-22
  • Sönmez, N. (2018). Mela Ebdullahê Kotaliyê û Helbestên Wî yên Kurmancî. Nûbihar Akademî, c.3, h.9, r.97-114.
  • Taşkın, H. (2017). Du şiîrên li ser Şêx Muhammed Diyauddîn yên Mela Zubeyr û Mela Abid. Kovara Nûbiharê, 54-59.
  • Temo, S. (2019). Antolojiya Helbesta Kurdî,c. II. Stenbol: Agora.
  • Tendurekî, M. Z. (2007). Dîwan (amd. Mela Abdurrahman Biçici). Stenbol : Nûbihar.
  • Tîrêj, S. (2014). Dîwan(Xelat-Zozan-Cûdî). Stenbol: Peywend.
  • Toprak, M. F. (1990). Endülüs Şiirinde Mersiye, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsi Doğu Dilleri Ve Edebiyatları Arap Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
  • _________(2014), "Mersiye", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c:29, Ankara:TDV.
  • Turğut, C. (2019). Di Edebiyata Kurdî ya Klasîk de Mela Muhemmed Nûrî û Berhemên Wî. Wan: Zanîngeha Van Yüzüncü Yılê Enstîtuya Zimanên Zindî Beşa Ziman û Çanda Kurdî, Teza Lîsana Bilind a Neçapkirî.
  • Xelatî, M. E. (?). Dîwana Bîra Kul û Derda.( Li ser kitêba ku hatiye çapkirin ne navê çapxaneyê ne dîroka çapkirinê û ne jî bajara ku lê hatiye çapkirin nehatiye diyarkirin. Şa'ir li ser kitêbê navê xwe Mela Ehmedê Mela Weysî daniye.)
  • Xinokî, Ş. M. (2018). Dîwan. Stenbol : Banga Heq.
  • Yahya, M. (2021.02.12). http://necmussebah.blogspot.com. http://necmussebah.blogspot.com: http://necmussebah.blogspot.com/2008/02/ah-cumle-ns-cinna.html adresinden alındı
  • Yalar, M. E. (?). Eywah Li Min Dil Zarî Bû Dunya Di Çehv Min Sarî Bû . Ev helbest wek destxetê li ba Mamoste Nûreddîn Ertekîn hat peydakirin.
  • Yazıcı, T. (2004). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, "Fars Edebiyatı- Mersiye" c:29. Ankara: TDV.
  • Yetiz, M. A. (2012). Dîwan- Banga Yekîtî Bo Azadiyê, Amd:Abdulhakim Gunaydin. Stenbol: Nûbihar.
  • Yörür, A. (2018). Hasan Daniş Bey’in Kerbela Mersiyesi. Hikmet Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, S:4, Aralık, s.680-694.
  • Zinar, Z. (1991. Nimûne Ji Gencîneya Çanda Qedexekirî. Stockholm : Yekîtiya Nivîskarên Kurd.
  • Zinarexî, M. E. (2018). Dîwan, Taha Nas, Tahirhan Aydin, Abdurrahman Adak, Zülküf Ergün (amd.) Stenbol : Nûbihar.
Toplam 79 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Kürtçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Cihan Turan 0000-0002-9687-1403

Nusrettin Bolelli 0000-0001-8686-1976

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2021
Gönderilme Tarihi 31 Temmuz 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Turan, C., & Bolelli, N. (2021). Lêkolînek li ser Mersiyeyên di Edebiyata Klasîk a Kurdî de. The Journal of Mesopotamian Studies, 6(2), 203-227. https://doi.org/10.35859/jms.2021.976864
 Kapak Resmi İndir

29370

The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.