Muqayesekerdişê Kitabanê Dersan yê Kirmanckî (Zazakî) yê Sinifa Pancine Hetê Zayenda Komelkî (Gender) ra
Öz
Perwerdeyê bi ziwanê dayîke seba her netewe, seba ke azê bînî ziwanê xo bimusê û kulturê netewe bêro dewam kerdene, cayêko zaf muhîm û xorî de yo. Her netewe perwerdeyê bi ziwanê dayîke ser o bi taybetî xebitîyeno û programê perwerdeyê ziwanê dayîke hadire keno. Programê musnayîşê ziwanê dayîke de materyalê tewr muhîmî, kitabê dersan ê. Coka ganî kitabê dersan hetê senînîye ra hewceyan biyarê ca û qîmbîyaye bibê. 2012î ra heta nika dersê kurdkî wendegehan de sey dersê weçînitî yenê dayîş. A ser ra tepîya seba dersa Kirmanckî ya sinifa pancine de hetê Wezaretê Perwerdeyî (M.E.B.) ra di kitabê dersan dîyayê hadire kerdene. Na meqaleye de ma waşt ke her di kitaban hetê zayenda komelkî ra bidê pê ver û pêşnîyazanê xo binusê. Goreyê netîceyî, her di kitaban de fîgurê cinî û camêrdan ê yê ke ameyê şuxulnayîş, goreyê seyyewbînannêbîyayîşê zayenda komelkî ameyê awankerdiş.
Anahtar Kelimeler
Kirmanckî Kitabê dersê Kirmanckî Zayenda komelkî Perwerde Perwerdeya kirmanckî
Kaynakça
- Aktaş, G. (2011). Farklı sosyoekonomik ve kültürel özelliklere sahip ailelerde kız çocuklarına ilişkin aile içi kültürel tanımlamalar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: HÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Asan, Hatice T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergisi: Feminist Eleştiri, Ankara, (66-74).
- Dökmen, Z. Y. (2004). Cinsiyet kalıp yargılarının ve cinsiyet rollerinin sonuçları. Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Kalıpcı, G. (2008). İlköğretim 1998 ve 2004 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarına Göre Yazılmış 4.ve 5. Sınıf Ders Kitaplarının Öğrenme Anlayışları, İçerik ve Kullanılabilirlik Açılarından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kırkan, A. (2020). Zazakî de Zayend. Bingöl Üniversitesi Bingöl Araştırmaları Dergisi, Bingöl, (141-167).
- Millett, K. (2011). Cinsel Politika (Sexual Politics). S. Selvi (çev). İstanbul: Payel Yayınevi. Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33), Ankara, (93-112).
- Sayılan, F. (2012). Toplumsal cinsiyet ve eğitim. Ankara: Dipnot Yayınları.
Öz
Education in mother tongue has an important place for nations to pass on their mother tongue to future generations and for the continuation of the culture. Every nation works sensitively to prepares education programs in mother tongue. The most important material in the implementation of the education program in mother tongue are textbooks. For this reason, it is crucial that the prepared textbooks are appropriate and sufficient for the development levels of the students. Since 2012, Kurdish language has been offered to the students of the secondary schools as an elective course. Since then, two textbooks have been prepared by the Ministry of National Education to teach Zaza language in 5th grade. In this study, we compare these two textbooks used in Zaza lessons in terms of social gender equality. The results show that both textbooks were prepared in a way to strengthen social gender inequality.
Anahtar Kelimeler
Zazaki Zazaki textbooks Gender Education Education in Zazaki
Kaynakça
- Aktaş, G. (2011). Farklı sosyoekonomik ve kültürel özelliklere sahip ailelerde kız çocuklarına ilişkin aile içi kültürel tanımlamalar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: HÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Asan, Hatice T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergisi: Feminist Eleştiri, Ankara, (66-74).
- Dökmen, Z. Y. (2004). Cinsiyet kalıp yargılarının ve cinsiyet rollerinin sonuçları. Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Kalıpcı, G. (2008). İlköğretim 1998 ve 2004 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarına Göre Yazılmış 4.ve 5. Sınıf Ders Kitaplarının Öğrenme Anlayışları, İçerik ve Kullanılabilirlik Açılarından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kırkan, A. (2020). Zazakî de Zayend. Bingöl Üniversitesi Bingöl Araştırmaları Dergisi, Bingöl, (141-167).
- Millett, K. (2011). Cinsel Politika (Sexual Politics). S. Selvi (çev). İstanbul: Payel Yayınevi. Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33), Ankara, (93-112).
- Sayılan, F. (2012). Toplumsal cinsiyet ve eğitim. Ankara: Dipnot Yayınları.
Öz
Anadilde eğitim ulusların kendi anadillerini gelecek nesillere aktarabilmesinde ve kültürün devam etmesinde önemli bir yere sahiptir. Her millet anadilde eğitim üzerinde hassasiyetle çalışır ve anadilde eğitim programını hazırlar. Anadilde eğitim programının işlenmesinde en önemli materyal ders kitaplarıdır. Bu nedenle hazırlanan ders kitaplarının öğrencilerin gelişim seviyelerine uygun ve yeterli düzeyde olması önemlidir. 2012 yılından bu yana ortaokullarda Kürtçe seçmeli ders olarak verilmeye başlanmıştır. O tarihten bu yana Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 5. Sınıf Zazaca derslerinde okutulmak üzere iki ders kitabı hazırlanmıştır. Bu çalışmada, Zazaca derslerinde kullanılmakta olan bu iki ders kitabının toplumsal cinsiyet eşitliği açısından karşılaştırılmalı analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre her iki ders kitabı da toplumsal cinsiyet eşitsizliğini güçlendirecek tarzda hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Zazaca Zazaca ders kitapları toplumsal cinsiyet eğitim Zazaca eğitim
Kaynakça
- Aktaş, G. (2011). Farklı sosyoekonomik ve kültürel özelliklere sahip ailelerde kız çocuklarına ilişkin aile içi kültürel tanımlamalar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: HÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Asan, Hatice T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergisi: Feminist Eleştiri, Ankara, (66-74).
- Dökmen, Z. Y. (2004). Cinsiyet kalıp yargılarının ve cinsiyet rollerinin sonuçları. Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Kalıpcı, G. (2008). İlköğretim 1998 ve 2004 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarına Göre Yazılmış 4.ve 5. Sınıf Ders Kitaplarının Öğrenme Anlayışları, İçerik ve Kullanılabilirlik Açılarından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kırkan, A. (2020). Zazakî de Zayend. Bingöl Üniversitesi Bingöl Araştırmaları Dergisi, Bingöl, (141-167).
- Millett, K. (2011). Cinsel Politika (Sexual Politics). S. Selvi (çev). İstanbul: Payel Yayınevi. Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33), Ankara, (93-112).
- Sayılan, F. (2012). Toplumsal cinsiyet ve eğitim. Ankara: Dipnot Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Kürtçe |
|---|---|
| Konular | Antropoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Ekim 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Özel Sayı - Zazaca ve Zazalar; Edebiyat, Kültür ve Dil |
The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.