Öz
Pozitivizm 19. yüzyılın özgül
koşullarında Fransa’ da doğup gelişen bir felsefe olarak büyük ölçüde Osmanlı
entelektüellerinin düşüncelerini etkilemiştir. Bu entelektüellerin birçoğu
Sultan Abdulhamid’in uyguladığı politikalardan dolayı sürgünde, özellikle de
Fransa’ da yaşamak zorunda kalmış ve pozitivist düşünceler ile burada
tanışmışlardır. Bu entelektüeller pozitivist felsefenin Osmanlı toplumunun
karşılaştığı sorunları çözebileceğini düşündüler ve bu felsefeyi kendi
toplumsal koşullarına uyarlamaya çalıştılar. Müslüman bir Kürt alimi olan Said
Nursi de hem memleketi Bitlis’ te hem de İstanbul’ da bu düşünceler ile tanışmıştır.
Bu makale Said Nursi’nin pozitivizmden etkilendiğini iddia ediyor. Bu çerçevede
o Kürtlerin toplumsal birlik ve düzen içerisinde eğitim aracılığıyla ilerlemesi
gerektiğini ki bunun onların mutluluk ve refah düzeyini arttıracağını
düşünüyordu.
Anahtar Kelimeler
Said Nursi Pozitivizm Düzen ve İlerleme Kürtler İttihat ve Terakki Cemiyet
Kaynakça
- Akçura, Yusuf.(1976), Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
- Aydın, C.(2017), The Idea of MuslimWorld, A Global Intellectual History, London: Harvard University Press
- Bruinessen, M.(2011), Ağa, Şeyh, Devlet, 7. Baskı, Çev. Banu Yalkut, Ed. Ömer Laçiner, İstanbul: İletişim Yayınları
- Comte, A. (2009), The Catechism of Positive Religion, Çev. Richard Congreve, Cambridge Universty Press: New York
- Comte, A.(2000a), The Positive Philosophy of Auguste Comte Volume 1, Çev, Harriet Martineau, Kitchener: Batoche Books
- Comte, A.(2000b), The Positive Philosophy of Auguste Comte Volume 2, Çev, Harriet Martineau, Kitchener: Batoche Books
- Ebüzziya, Z.(2004) Meşveret İslam Ansiklopedesi içinde cilt:2, 125-128, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
- Gökberg, M.(2003), Felsefe Tarihi, On Dördüncü Basım, İstanbuL: Remzi Kitabevi
- Hanioğlu, M. Ş.(2001). Preperation for Revolution The Young Turks, 1902-1908, Newyork: Oxford Universty Press
- Hatiboğlu, I.(2012), İslam Dünyasının Çağdaşlaşma Serüveni: Hint Alt Kıtası Mısır Diyarı ve Türkiye Modernleşmesi Üzerine, İstanbul: İz Yayıncılık
- Kabakcı, E. (2014). Bir yeniden yorumlama örneği: Ahmed Rıza’nın “pozitivizm”i, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 28. Sayı, 2014/1, s.27-58
- Kutlay, N.(1992), İttihat Terakki ve Kürtler, Üçüncü Baskı, Ankara: Beybun Yayınları
- Malmîsanij, Lewedi, M.(19929, Li Kurdistana Bakur û li Tirkiyê Rojnamegeriya Kurdî, ikinci basım, Ankara: Özge Yayınları
- Mardin, Ş. (2008). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908. İstanbul: İletişim Yayınları
- Mardin, Ş.(1992), Bediüzzaman Said Nursi Olayı, Çev. Metin Çulhaoğlu, 1. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
- Nursî, S. (2004a), İçtimai Dersler, İstanbul: Zehra Yayıncılık
- Nursî, S.(2004b), Tarihçe-i Hayat, İstanbul: Zehra Yayıncılık
- Uçman, A.(1989), Ali suavi, İslam Ansiklopdisi içinde, cilt:2, 445-448, İstanbul: Turkiye
- Özcan, A.(2004) Meşveret, İslam Ansiklopedesi içinde cilt:29, 396-39, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
- Sönmez, E. (2012). Ahmed Rıza Bir Jön Türk Liderinin Siyasi-Entelektüel Portresi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
- Tunaya, T.Z.(1989), Türkiye’ de Siyasal Partiler, Cilt III, İttihat ve Terakki,Bir Çağın, Bir Kuşağın, Bir Partinin Tarihi, 1. Baskı İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları
Öz
Positivism arose under specific conditions in France
during nineteenth century, greatly affecting the philosophical thought of many
Ottoman intellectuals. Many of intellectuals lived in exile because of policies
carried out by Sultan Abdulhamid and came into close contact with positivism in
France. These intellectuals believed that positivism could solve the problems
that Ottoman society faced. They tried to adapt positivism to the specific
conditions of their own society. The Kurdish Muslim scholar, Said Nursi also, learned
about and keep with the thoughts, both in his hometown Bitlis, and in İstanbul.
This paper claims that Said Nursi was intrigued by positivism. In this context,
he presumed that Kurdish people should move ahead in social order and progress
through education, which would make increase their welfare and happiness
Anahtar Kelimeler
Positivism Order and Progress The Kurds Said Nursi The Committee of Union and Progress
Kaynakça
- Akçura, Yusuf.(1976), Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
- Aydın, C.(2017), The Idea of MuslimWorld, A Global Intellectual History, London: Harvard University Press
- Bruinessen, M.(2011), Ağa, Şeyh, Devlet, 7. Baskı, Çev. Banu Yalkut, Ed. Ömer Laçiner, İstanbul: İletişim Yayınları
- Comte, A. (2009), The Catechism of Positive Religion, Çev. Richard Congreve, Cambridge Universty Press: New York
- Comte, A.(2000a), The Positive Philosophy of Auguste Comte Volume 1, Çev, Harriet Martineau, Kitchener: Batoche Books
- Comte, A.(2000b), The Positive Philosophy of Auguste Comte Volume 2, Çev, Harriet Martineau, Kitchener: Batoche Books
- Ebüzziya, Z.(2004) Meşveret İslam Ansiklopedesi içinde cilt:2, 125-128, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
- Gökberg, M.(2003), Felsefe Tarihi, On Dördüncü Basım, İstanbuL: Remzi Kitabevi
- Hanioğlu, M. Ş.(2001). Preperation for Revolution The Young Turks, 1902-1908, Newyork: Oxford Universty Press
- Hatiboğlu, I.(2012), İslam Dünyasının Çağdaşlaşma Serüveni: Hint Alt Kıtası Mısır Diyarı ve Türkiye Modernleşmesi Üzerine, İstanbul: İz Yayıncılık
- Kabakcı, E. (2014). Bir yeniden yorumlama örneği: Ahmed Rıza’nın “pozitivizm”i, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 28. Sayı, 2014/1, s.27-58
- Kutlay, N.(1992), İttihat Terakki ve Kürtler, Üçüncü Baskı, Ankara: Beybun Yayınları
- Malmîsanij, Lewedi, M.(19929, Li Kurdistana Bakur û li Tirkiyê Rojnamegeriya Kurdî, ikinci basım, Ankara: Özge Yayınları
- Mardin, Ş. (2008). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908. İstanbul: İletişim Yayınları
- Mardin, Ş.(1992), Bediüzzaman Said Nursi Olayı, Çev. Metin Çulhaoğlu, 1. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
- Nursî, S. (2004a), İçtimai Dersler, İstanbul: Zehra Yayıncılık
- Nursî, S.(2004b), Tarihçe-i Hayat, İstanbul: Zehra Yayıncılık
- Uçman, A.(1989), Ali suavi, İslam Ansiklopdisi içinde, cilt:2, 445-448, İstanbul: Turkiye
- Özcan, A.(2004) Meşveret, İslam Ansiklopedesi içinde cilt:29, 396-39, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
- Sönmez, E. (2012). Ahmed Rıza Bir Jön Türk Liderinin Siyasi-Entelektüel Portresi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
- Tunaya, T.Z.(1989), Türkiye’ de Siyasal Partiler, Cilt III, İttihat ve Terakki,Bir Çağın, Bir Kuşağın, Bir Partinin Tarihi, 1. Baskı İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Antropoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Şubat 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Kasım 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 4 Sayı: 1 |
The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.