Due to official restrictions and
prohibitions, Kurdish Language and Literature has experienced great erosion.
Thus, there have been disconnections and disruptions in the language resources,
the vocabulary set and the relation between the language and its background. In
this respect, one of the most prominent people to be mentioned is undoubtedly
Celadet Ali Bedirxan. Not only did he strive for the folkloric richness of
Kurdish language be recorded and hence not be forgotten but also he pioneered
literary studies, compilation, dictionary, grammar and translation studies for
the purpose of keeping the language functional and efficient by operating it. Mehmed
Uzun, who pursued Celadet Ali Bedirxan’s way and efforts, is one of the most
outstanding figures of the 20th century Kurdish Literature. In fidelity to
Celadet Ali Bedirxan and with worries similar to his, he told his life in the
novel Kader Kuyusu (Well of Destiny). In this novel, the word “well”, related
to the life of the hero of the novel, was used with the meaning of both “well”
and “ memory”. Hence, telling the life of a Kurdish intellectual, a
place-memory relation was handled through the word “well”.
Celadet Ali Bedirxan Mehmed Uzun well memory literature history
Kürt dili ve edebiyatı resmi
kısıtlamalar ve yasaklamalar nedeniyle büyük bir erozyona uğramıştır. Bunun
sonucunda dilin kaynaklarında, kelime hazinesinde, geçmişiyle irtibatında
kopukluklar ve aksamalar, zedelenmeler yaşanmıştır. Bu noktada Kürt dili için
yaptığı çalışmalarla adı anılacak ilk isimlerden biri hiç şüphesiz Celadet Ali
Bedirxan’dır. Bir yandan Kürt dilinin folklorik zenginliklerinin kayda geçmesi,
unutulmaması için çaba sarf ederken bir yandan da mevcut dil hazinesinin işlevselliğinin
ve işlerliğinin arttırılması için edebiyat çalışmalarına, derleme, sözlük,
gramer, çeviri çalışmalarına öncülük etmiştir.
Celadet Ali Bedirxan’ın çabalarının
takipçisi olan Mehmed Uzun, Kürt edebiyatının yirminci asırda yetişen en önemli
isimlerinden biridir. Bir vefa duygusuyla ve onunla benzer kaygıları olduğu
için Celadet Ali Bedirxan’ın yaşamını Kader Kuyusu isimli romanda işlemiştir.
Eserde “kuyu”(bîr) kelimesi roman kahramanının hayatıyla ilgili olarak hem
“hafıza” hem de “kuyu” anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır. Böylece romanda
bir Kürt aydınının hayatı anlatılırken aynı zamanda kuyu kelimesi aracılığıyla
bellek-mekân ilişkisi de işlenmiştir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sanat ve Edebiyat |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 21 Şubat 2019 |
Gönderilme Tarihi | 25 Kasım 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 4 Sayı: 1 |
The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.