Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Change and Continuity in the Perception of the Kurdish Lands in European and Ottoman Sources

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 77 - 93, 27.02.2018

Metin Atmaca

Öz

Scholarship on Kurdish history discusses the boundaries of Kurdistan in terms of its geographical limits and the political frontier. Be it geographical or political, most of these works present the limits of Kurdish lands more or less the same. While almost every modern study on the region elaborates on the boundaries of Kurdistan, the scholarship is silent about different versions of the name as well as the changing geographical boundaries and the center of Kurdistan throughout of centuries. In this article I shall not discuss where Kurdistan is and what the borders of the region are since numerous sources and maps already give enough information about this question. The question I am interested in here is what and where the Ottoman (not only the Turks but also the other ethnic groups lived inside of the Empire’s borders) and European sources meant when they were referring to “Kurdistan” during the early modern period.

Anahtar Kelimeler

Kurdistan perception border Ottoman

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA):
  • HAT (Hatt-ı Humayun)
  • C.NF (Cevdet Nafia)
  • A.MKT (Sadaret-Mektubi Kalemi Ervakı)
  • A.MKT.MHM (Sadaret Mektubi Kalemi Mühimme Kalemi Evrakı)
  • Ateş, Sabri. “Empire at the Margins: Towards a History of the Ottoman-Iranian Borderland and the Borderland Peoples.” Teza doktorayê, Zanîngeha New York, 2006.
  • Atmaca, Metin. “Politics of Alliance and Rivalry on the Ottoman-Iranian Frontier: The Babans (1500-1851).” Doctoral thesis, Albert Ludwigs Univeristy of Freiburg, 2013.
  • Aykun, İbrahim. “Erzurum Konferansı (1843-1847) ve Osmanlı-İran Hudut Antlaşması.” Unpublished PhD diss. Atatürk University, 1995.
  • Brookes, Richard. The General Gazetteer or compendium of Geographical Dictionary. London: A. Picquot, 1827.
  • Campanile, R.P. Giuseppe. Historie du Kurdistan (first pub.1818 in Italian, trans. in French by R.P. Thomas Bois in 1953). Paris: L’Harmattan, 2004.
  • Cheref-ouddine. Cheref-Nameh, Fastes de la Nation Kourde. Vol. II, Part I. trans. and ed. François Bernard Charmoy. St. Petersburg, 1870.
  • Christian Secretary. 7 December 1824.
  • Drouville, Gaspard. Voyage en Perse fait en 1812 et 1813. Vol. 2. Paris: La Librairie Nationale et Etrangére, 1825.
  • Dupré, Adrien. Voyage en Perse fait dans les années 1807, 1808 et 1809. Paris: J.G. Dentu, 1819.
  • Ehmedê Xanî. Mem û Zîn. Trans. Namık Açıkgöz, ed. Ayhan Tek. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2010.
  • Evliya Çelebi. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Vol. IV. eds. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005,
  • Garzoni, P. Maurizio. Grammatica e vocabolario della lingua kurda. Roma, 1787.
  • Heude, William. A Voyage up the Persian Gulf and a Journey Overland from India to England in 1817. London: Longman, 1817.
  • Kafadar, Cemal. “A Rome of One’s Own: Reflections on Cultural Geography and Identity in the Lands of Rum.” Muqarnas, 24 (2007): 7-25.
  • Katib Çelebi. Cihannüma. Vol. I. ed. Fikri Sarıcaoğlu. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2007.
  • Longrigg. Stephen H. Four Centuries of Modern Iraq. Reading, UK: Garnet Publishing, 2002, first published by Oxford University, 1925.
  • Melayê Cizîrî. Dîwan. Trans. Osman Tunç, ed. Ayhan Tek. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2012.
  • Mustafa Naima. Tarih-i Naima. Vol. II. ed. Mehmet İpşirli, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2007.
  • Nieuwenhuis, Tom. Politics and society in early modern Iraq: Mamluk Pashas tribal Shayks and local rule between 1802 and 1831. Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 1981.
  • Ortaylı, İlber. “Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall.” Diyanet İslam Ansiklopedisi.
  • Rich, James C. Narrative of a Residence in Koordistan and on the Site of Ancient Nineveh. Vol. I. James Duncan: London, 1836.
  • Schofield, Richard. “Narrowing the frontier: mid-nineteenth century efforts to delimit and map the Perso-Ottoman border.” in War and peace in Qajar Persia: implications past and present, ed. Roxane Farmanfarmaian. New York: Routledge, 2008, 149-173.
  • Shakely, Ferhad. “The Kurdish Qasida.” in Qasida poetry in Islamic Asia and Africa. eds. Stefan Sperl, C. Shackle, Nicholas Awde. Leiden: Brill, 1996, 327-338.
  • Şanizade Mehmet Ataullah. Tarih-i Şanizade. Vol. I. ed. Ziya Yılmazer. İstanbul: Çamlıca, 2008.
  • Ülke, Cemal. “Kürdistan Eyaleti’nin İdari Yapısı (1847-1867).” Master’s thesis, Mardin Artuklu University, 2014.

Kürt Bölgelerine Bakışta Avrupa ve Osmanlı Kaynaklarında Değişim ve Süreklilik

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 77 - 93, 27.02.2018

Metin Atmaca

Öz

Osmanlı
dönemi Kürt tarihi üzerine yapılan çalışmalar Kürdistan’dan bahsederken daha
ziyade coğrafi ve siyasi sınırlarına odaklanmaktadır. Coğrafi ya da siyasi
olsun, bu çalışmalar Kürt bölgelerini ele alırken benzer sınırlar
sunmaktadırlar. Modern çalışmaların hemen hepsi sınırlara önem atfederken, bunlar
yüzyıllar içinde “Kürdistan” isminin farklı versiyonları ve de coğrafi
sınırlarla merkezin değişkenliği meselesi üzerinde fazla durmamaktadırlar. Bu
çalışmada Kürdistan’ın nerede olduğundan ve sınırlarının nereden geçtiği
sorusuna odaklanmayacağız. Bu hususa değinen yeteri kadar kaynak ve harita
mevcuttur. Burada, Batılı ve Osmanlı (Türkçe olanlarının yanı sıra aynı zamanda
imparatorluk sınırları içinde diğer dillerde yazılan) kaynaklarının “Kürdistan”dan
bahsederken neye ve nereye işaret ettiklerini sorunsallaştırmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Avrupa Kürdistan algı sınır

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA):
  • HAT (Hatt-ı Humayun)
  • C.NF (Cevdet Nafia)
  • A.MKT (Sadaret-Mektubi Kalemi Ervakı)
  • A.MKT.MHM (Sadaret Mektubi Kalemi Mühimme Kalemi Evrakı)
  • Ateş, Sabri. “Empire at the Margins: Towards a History of the Ottoman-Iranian Borderland and the Borderland Peoples.” Teza doktorayê, Zanîngeha New York, 2006.
  • Atmaca, Metin. “Politics of Alliance and Rivalry on the Ottoman-Iranian Frontier: The Babans (1500-1851).” Doctoral thesis, Albert Ludwigs Univeristy of Freiburg, 2013.
  • Aykun, İbrahim. “Erzurum Konferansı (1843-1847) ve Osmanlı-İran Hudut Antlaşması.” Unpublished PhD diss. Atatürk University, 1995.
  • Brookes, Richard. The General Gazetteer or compendium of Geographical Dictionary. London: A. Picquot, 1827.
  • Campanile, R.P. Giuseppe. Historie du Kurdistan (first pub.1818 in Italian, trans. in French by R.P. Thomas Bois in 1953). Paris: L’Harmattan, 2004.
  • Cheref-ouddine. Cheref-Nameh, Fastes de la Nation Kourde. Vol. II, Part I. trans. and ed. François Bernard Charmoy. St. Petersburg, 1870.
  • Christian Secretary. 7 December 1824.
  • Drouville, Gaspard. Voyage en Perse fait en 1812 et 1813. Vol. 2. Paris: La Librairie Nationale et Etrangére, 1825.
  • Dupré, Adrien. Voyage en Perse fait dans les années 1807, 1808 et 1809. Paris: J.G. Dentu, 1819.
  • Ehmedê Xanî. Mem û Zîn. Trans. Namık Açıkgöz, ed. Ayhan Tek. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2010.
  • Evliya Çelebi. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Vol. IV. eds. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005,
  • Garzoni, P. Maurizio. Grammatica e vocabolario della lingua kurda. Roma, 1787.
  • Heude, William. A Voyage up the Persian Gulf and a Journey Overland from India to England in 1817. London: Longman, 1817.
  • Kafadar, Cemal. “A Rome of One’s Own: Reflections on Cultural Geography and Identity in the Lands of Rum.” Muqarnas, 24 (2007): 7-25.
  • Katib Çelebi. Cihannüma. Vol. I. ed. Fikri Sarıcaoğlu. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2007.
  • Longrigg. Stephen H. Four Centuries of Modern Iraq. Reading, UK: Garnet Publishing, 2002, first published by Oxford University, 1925.
  • Melayê Cizîrî. Dîwan. Trans. Osman Tunç, ed. Ayhan Tek. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2012.
  • Mustafa Naima. Tarih-i Naima. Vol. II. ed. Mehmet İpşirli, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2007.
  • Nieuwenhuis, Tom. Politics and society in early modern Iraq: Mamluk Pashas tribal Shayks and local rule between 1802 and 1831. Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 1981.
  • Ortaylı, İlber. “Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall.” Diyanet İslam Ansiklopedisi.
  • Rich, James C. Narrative of a Residence in Koordistan and on the Site of Ancient Nineveh. Vol. I. James Duncan: London, 1836.
  • Schofield, Richard. “Narrowing the frontier: mid-nineteenth century efforts to delimit and map the Perso-Ottoman border.” in War and peace in Qajar Persia: implications past and present, ed. Roxane Farmanfarmaian. New York: Routledge, 2008, 149-173.
  • Shakely, Ferhad. “The Kurdish Qasida.” in Qasida poetry in Islamic Asia and Africa. eds. Stefan Sperl, C. Shackle, Nicholas Awde. Leiden: Brill, 1996, 327-338.
  • Şanizade Mehmet Ataullah. Tarih-i Şanizade. Vol. I. ed. Ziya Yılmazer. İstanbul: Çamlıca, 2008.
  • Ülke, Cemal. “Kürdistan Eyaleti’nin İdari Yapısı (1847-1867).” Master’s thesis, Mardin Artuklu University, 2014.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Antropoloji
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Metin Atmaca 0000-0002-4792-9592

Yayımlanma Tarihi 27 Şubat 2018
Gönderilme Tarihi 9 Ocak 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Atmaca, M. (2018). Change and Continuity in the Perception of the Kurdish Lands in European and Ottoman Sources. The Journal of Mesopotamian Studies, 3(1), 77-93.
 Kapak Resmi İndir

29370

The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.