Öz
Ev nivîs behsa kronîkeke dawiya sedsala 18an dike. Ev
kronîka yek-pelî ya bi farisî, yan li Akrê yan jî li Amêdiyê hatiye nivîsîn ku îro
di nav sînorên Kurdistana Îraqê de dimîne. Kronîk di nav destnivîseke berfireh
a helbestên farisî de ye ku îro li Pirtûkxaneya Dewletî ya Berlînê tê parastin.
Ev kronîk behsa çendîn bûyerên dîrokî dike ku di navbera 1694 û 1781an de li
Mezopotamyaya Jorîn an jî li başûrê Kurdistana Osmanî qewimîne. Bûyerên
qeydkirî li ser geşedanên mezin yên siyasî, aborî û civakî yên wê herêmê ne.
Gotar wergereke bi kurdî ya vê kronîkê pêşkêş dike û di nav çarçoveyeke dîrokî
de analîza kesayet û bûyeran dike.
Anahtar Kelimeler
jêderên salnameyî sedeya 18an mîrektiyên Kurdan Mezopotamyaya Bakur Kurdistana Osmanî
Kaynakça
- Behn, W. “Bābān.” Encyclopædia Iranica (1988), edisyona înternetî (2011): http://www.iranicaonline.org/articles/baban-2.
- Birîfkanî, Zahid, ed. Laleşîn: Dîwana Şêx Memdu’hê Birîfkanî. Stockholm: Apec, 1997.
- Bitlîsî, Prince Sharaf al-Dîn. The Sharafnāma, Or, The History of the Kurdish Nation, 1597 – Book One. ed. Mehrdad Izady R. Costa Mesa: Mazda, 2005.
- Bruinessen van, Martin, û Hendrik Boeschoten. Evliya Çelebi in Diyarbekir. Leiden: Brill, 1988.
- Calmard, Jean. “Huart Clément,” Encyclopaedia Iranica, cild XII, Fasc. 5 (2004), 550-551; berdest e li ser înternetê: http://www.iranicaonline.org/articles/huart-clment.
- Dağlı, Yücel, Seyit Ali Kahraman, û Sezgin Ibrahim. Evliyâ çelebi Seyahatnâmesi. cild. 5. Istanbul: Yapi Kredi Yayinlari, 2001.
- Fuad, Kamal. Kurdische Handschriften. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1970.
- Harrak, Amir. “Northern Mesopotamia in a 19th Century Syriac Annalistic Source.” Le Muséon 119, no. 3 (2006): 293–305.
- Huart, Clemant. “La prière canonique musulmane, poème didactique en langue kurde.” Journal Asiatique V (1895): 86–110.
- Izady, Mehrdad R. “Destpêk” bo The Sharafnāma, Or, The History of the Kurdish Nation, 1597 – Book One. ji Prince Sharaf al-Dîn Bitlîsî, ed. Mehrdad Izady R., xviii. Costa Mesa: Mazda, 2005.
- MacKenzie, David N. “Bahdīnān.” The Encyclopaedia of Islam New Edition. cild I (r. 920). Leiden: Brill, 1960.
- Mathee, Rudi. “Safavid dynasty.” Encyclopædia Iranica, edîsyona înternetî (2008): http://www.iranicaonline.org/articles/safavids.
- Minorsky. V. “Kurds, Kurdistan” The Encyclopaedia of Islam New Edition, cild I (qism iii, rr. 447-464 ). Leiden: Brill, 1960.
- McDowall, David. A Modern History of Kurds. London: I.B. Tauris, 2004.
- Zeki Beg, Muhammed Emin. Kürtler ve Kürdistan Tarihi. wer. V. Ince, M. Dağ, R. Adak. Ş. Aslan. Istanbul: Nûbihar, 2010[1937].
Öz
This paper presents a chronicle written down at the end of the 18th
century in Amadiya or Akre towns of present-day Iraqi Kurdistan. The chronicle
is a single folio side written in Persian and found within a larger manuscript
of mostly Persian poetry, today kept at the Berlin State Library. It enumerates
a number of historical events from 1694 to 1781 in what can be considered as
Upper Mesopotamia or southern part of the Ottoman Kurdistan. The recorded
events relate to the political and major socio-economic developments in the
region. The paper provides a Kurdish translation of the chronicle and analyzes
the persons and events mentioned in the chronicle within their historical
context, comparing it also to a similar annalistic document from Syriac
tradition
Anahtar Kelimeler
annalistic source 18th century Kurdish principalities Northern Mesopotamia Ottoman Kurdistan
Kaynakça
- Behn, W. “Bābān.” Encyclopædia Iranica (1988), edisyona înternetî (2011): http://www.iranicaonline.org/articles/baban-2.
- Birîfkanî, Zahid, ed. Laleşîn: Dîwana Şêx Memdu’hê Birîfkanî. Stockholm: Apec, 1997.
- Bitlîsî, Prince Sharaf al-Dîn. The Sharafnāma, Or, The History of the Kurdish Nation, 1597 – Book One. ed. Mehrdad Izady R. Costa Mesa: Mazda, 2005.
- Bruinessen van, Martin, û Hendrik Boeschoten. Evliya Çelebi in Diyarbekir. Leiden: Brill, 1988.
- Calmard, Jean. “Huart Clément,” Encyclopaedia Iranica, cild XII, Fasc. 5 (2004), 550-551; berdest e li ser înternetê: http://www.iranicaonline.org/articles/huart-clment.
- Dağlı, Yücel, Seyit Ali Kahraman, û Sezgin Ibrahim. Evliyâ çelebi Seyahatnâmesi. cild. 5. Istanbul: Yapi Kredi Yayinlari, 2001.
- Fuad, Kamal. Kurdische Handschriften. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1970.
- Harrak, Amir. “Northern Mesopotamia in a 19th Century Syriac Annalistic Source.” Le Muséon 119, no. 3 (2006): 293–305.
- Huart, Clemant. “La prière canonique musulmane, poème didactique en langue kurde.” Journal Asiatique V (1895): 86–110.
- Izady, Mehrdad R. “Destpêk” bo The Sharafnāma, Or, The History of the Kurdish Nation, 1597 – Book One. ji Prince Sharaf al-Dîn Bitlîsî, ed. Mehrdad Izady R., xviii. Costa Mesa: Mazda, 2005.
- MacKenzie, David N. “Bahdīnān.” The Encyclopaedia of Islam New Edition. cild I (r. 920). Leiden: Brill, 1960.
- Mathee, Rudi. “Safavid dynasty.” Encyclopædia Iranica, edîsyona înternetî (2008): http://www.iranicaonline.org/articles/safavids.
- Minorsky. V. “Kurds, Kurdistan” The Encyclopaedia of Islam New Edition, cild I (qism iii, rr. 447-464 ). Leiden: Brill, 1960.
- McDowall, David. A Modern History of Kurds. London: I.B. Tauris, 2004.
- Zeki Beg, Muhammed Emin. Kürtler ve Kürdistan Tarihi. wer. V. Ince, M. Dağ, R. Adak. Ş. Aslan. Istanbul: Nûbihar, 2010[1937].
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Antropoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Şubat 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ocak 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 3 Sayı: 1 |
The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası ile lisanslanmıştır.