Hıristiyanlık Miladî takvimin erken asırlarında Roma İmparatorluğu dışında mevcudiyetini en geniş çaplı olarak Geç Antikçağ öncesinde ve sırasında sırasıyla Part ve Sâsânî hanedanlarınca idare edilen eski İran sahasında hissettirmişti. Anlaşılan o ki, bu dinin eski İran’daki erken dönemi büyük oranda Süryânîce ve bir ölçüde de Yunanca’yı kullanan Hıristiyanlar tarafından ayrı hiyerarşiler halinde şekillendirilmişti. Ancak Hıristiyanlığın söz konusu bu coğrafyada ilk defa ortaya çıkışına dair Kilise rivayetleri tartışmalıdır. Hıristiyanların Part ve Sâsânî hanedanlarıyla ilişkileri ile Kilise organizasyonu bağlamında teşkilatlanmaları ise nevi şahsına münhasır arkaplânlar barındırmaktadır. 

• Agapius, Universal History, Vasiliev’in Fransızca tercümesinin İngilizce varyantı: Roger Pearse, Ipswich 2008 (tertullian.org).