Research Article
BibTex RIS Cite

İslam Öncesi Şiirin Dört Büyük Şairlerinde Retorik İmge İstatistiksel Bir İnceleme

Year 2022, Volume: 7 Issue: 2, 317 - 334, 30.09.2022
https://doi.org/10.35859/jms.2022.1106794

Abstract

Bu araştırma, İslam öncesi dönemin en büyük şairleri olan Imruu’l-Kays, Zuhayr, en-Nabiğa ve el-A´şa'yı ele almaktadır. Çalışmamız, "benzetme, istiare ve kinâye" çeşitleriyle birlikte beyânî imgeye dayanan sanatsal tasvîrin oranını ve serbest dilsel betimlemeye dayanan tasviri tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bunu ölçmek için, beyânî belâğat sanatlarında zikredilen şairler arasındaki ince farklar kapsamlı bir istatistiğe tabi tutulacaktır. Bu ise söz konusu sanatlar ve dalları arasındaki farkların tespiti için dört şair arasında dengeli bir karşılaştırma yapılmasının yanı sıra tek tek şairlerin nezdindeki belâğî sanatın ve bunların dallarının oranlarının mukayese edilmesi ile gerçekleştirilecektir. Böylece her bir şair nezdindeki beyan sanatının bireysel özellikleri ve dört şair arasındaki ortak noktalar ortaya çıkacaktır.

Thanks

İlgilinize teşekkür ederim

References

  • Abdülmuttalib, Muhammed. (1994). el-Belâğatü ve’l-uslûbiyye, 1. baskı, Mektebetü Lübnân en-Nâşirûn.
  • el-A‘şâ (1950). Dîvânü’l-E‘şâ el-kebîr. thk. Muhammed Hüseyin, 1. Baskı, Mısır: Matbaatü’l-Âdâb bi’l-Cemâmîz.
  • el-Askerî, Ebû Hilâl. (h. 1419). Kitâbü’s-sınâ‘ateyn. Thk. Ali Muhammed Bicâvî-Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye.
  • el-Batal, Ali. (1980). es-Sûretü’l-fenniyye fi’ş-şi‘ri’l-‘Arabî hattâ âhiri karni’l-hicrî. 1. baskı , Kahire: Dârü’l-Endülüs.
  • el-Cumhî, Muhammed b. Abdisselâm. (1980). Tabakâtü fuhuli’ş-şu‘arâ. Thk. Mahmûd Muhammed Şâkir, 1. baskı, Cidde: Darü’l-Medenî.
  • Dayf, Şevkî. (1964). Târîhü’l-edebi’l-‘arabî-el-Asrü’l-Câhiliyye. 11. baskı. Kâhire: Dârü’l-Me‘ârif.
  • ed-Dîneverî, İbn Kuteybe. eş-Şi‘r ve’ş-Şü‘arâ. thk. ve şerh. Ahmed Şâkir, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • Ferrûh, Ömer. (1981). Târîhü’l-edebi’l-‘Arabî-el-Edebü’l-Kadîm. 4. baskı, Lübnân: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn.
  • el-Haccâcî, Hemdân (1974). Hayât ve âsârü’ş-şâiri’l-Endülüs İbn Hafâce. Cezâyir: eş Şirketü’l-Vataniyye li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘.
  • Heyetü’l-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, el-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, Dimaşk.
  • İbn Ebî Sülemî, Züheyr. (h. 1323). Dîvânü Züheyr b. Ebî Sülemî bi şerhi’l-A‘lem eş-Şenetmarî, Der. Muhammed Bedrüddîn en-Na‘sânî, 1. baskı, Mısır: el-Matba‘atü’l-Hamîdiyye.
  • el-Kayravânî, İbn Raşîk. (1972). el-‘Umde fî mehâsini’ş-şi‘ri ve adâbih. Thk. Muhamed Muhyiddîn Abdilhamîd, 4. baskı, Beyrût: Dârü’l-Cîl.
  • el-Kindî, İmrüü’l-Kays. (1969). Dîvânü İmrii’l-Kays. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. Baskı, Mısr: Darü’l-Me‘ârif. Masluh, Sa‘d (2003). el-Belâğatü’l-‘Arabiyye ve’l-uslûbiyyetü’l-lisâniyye-Âfâkun cedide. 1. baskı, Câmi‘atü Kuveyt. Mekkî, El-Tâhir Ahmed. (1979). İmrüü’l-Kays hayâtühü ve şi‘ruhu. 4. Baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • el-Müberrid, Muhammed b. Yezîd Ebu’l-‘Abbâs. (1997). el-Kâmil fi’l-lüğa ve’l-edeb. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. baskı, Kâhire: Dârü’l-Fikri’l-‘Arabî.
  • en-Nâbiğatü’z-Zebyânî. (1985). Dîvânü’z-Zebyânî. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • en-Nas, İhsân. (1985). Züheyr b. Ebî Sülemî, 2. baskı, Dimaşk, Dârü’l-Fikr.
  • Tırâblûsî, Muhammed el-Hâdî. (1981). Hasâisü’l-uslûb fi’ş-Şevkiyyât. Menşûrâtü’l-Câmi‘atü’t-Tûnûsiyye.
  • eş-Şâyib, Ahmed. (1994). Usûlü’n-nakdi’l-edebî. 1. baskı, Kâhire: Mektebetü’n-Nahdati’l-Mısriyye.

الصورة البلاغية لدى فحول الشعر الجاهلي

Year 2022, Volume: 7 Issue: 2, 317 - 334, 30.09.2022
https://doi.org/10.35859/jms.2022.1106794

Abstract

يتناول هذا البحث بالدراسة فحول شعراء من العصر الجاهلي، وهم: «امرؤ القيس، وزهير، والنابغة الذبياني، والأعشى»، ويحاول رصد نسبة التصوير الفني القائم على الصورة البيانية بأنواعها «التشبيه والاستعارة والكناية»، والصورة القائمة على الوصف اللغوي الحُرّ، مستفيداً من إجراء إحصاء شامل يبيِّن الفروق الدقيقة للفنون «البلاغية البيانية» بين الشعراء المبحوثين، وذلك بقياس نسبة كل فن بلاغي لدى الشاعر الواحد، ونسبة ما يتفرع عنها من أقسام. إضافة إلى إجراء موازنة بين الشعراء الأربعة لرصد الفروق في نسبة كل فن من تلك الفنون وفروعه التي تلحق به عندهم، وبذلك تتجلى الخصائص الفردية في علم البيان لدى كل شاعر على حدة، والسمات المشتركة فيما بين الشعراء الأربعة.

References

  • Abdülmuttalib, Muhammed. (1994). el-Belâğatü ve’l-uslûbiyye, 1. baskı, Mektebetü Lübnân en-Nâşirûn.
  • el-A‘şâ (1950). Dîvânü’l-E‘şâ el-kebîr. thk. Muhammed Hüseyin, 1. Baskı, Mısır: Matbaatü’l-Âdâb bi’l-Cemâmîz.
  • el-Askerî, Ebû Hilâl. (h. 1419). Kitâbü’s-sınâ‘ateyn. Thk. Ali Muhammed Bicâvî-Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye.
  • el-Batal, Ali. (1980). es-Sûretü’l-fenniyye fi’ş-şi‘ri’l-‘Arabî hattâ âhiri karni’l-hicrî. 1. baskı , Kahire: Dârü’l-Endülüs.
  • el-Cumhî, Muhammed b. Abdisselâm. (1980). Tabakâtü fuhuli’ş-şu‘arâ. Thk. Mahmûd Muhammed Şâkir, 1. baskı, Cidde: Darü’l-Medenî.
  • Dayf, Şevkî. (1964). Târîhü’l-edebi’l-‘arabî-el-Asrü’l-Câhiliyye. 11. baskı. Kâhire: Dârü’l-Me‘ârif.
  • ed-Dîneverî, İbn Kuteybe. eş-Şi‘r ve’ş-Şü‘arâ. thk. ve şerh. Ahmed Şâkir, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • Ferrûh, Ömer. (1981). Târîhü’l-edebi’l-‘Arabî-el-Edebü’l-Kadîm. 4. baskı, Lübnân: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn.
  • el-Haccâcî, Hemdân (1974). Hayât ve âsârü’ş-şâiri’l-Endülüs İbn Hafâce. Cezâyir: eş Şirketü’l-Vataniyye li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘.
  • Heyetü’l-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, el-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, Dimaşk.
  • İbn Ebî Sülemî, Züheyr. (h. 1323). Dîvânü Züheyr b. Ebî Sülemî bi şerhi’l-A‘lem eş-Şenetmarî, Der. Muhammed Bedrüddîn en-Na‘sânî, 1. baskı, Mısır: el-Matba‘atü’l-Hamîdiyye.
  • el-Kayravânî, İbn Raşîk. (1972). el-‘Umde fî mehâsini’ş-şi‘ri ve adâbih. Thk. Muhamed Muhyiddîn Abdilhamîd, 4. baskı, Beyrût: Dârü’l-Cîl.
  • el-Kindî, İmrüü’l-Kays. (1969). Dîvânü İmrii’l-Kays. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. Baskı, Mısr: Darü’l-Me‘ârif. Masluh, Sa‘d (2003). el-Belâğatü’l-‘Arabiyye ve’l-uslûbiyyetü’l-lisâniyye-Âfâkun cedide. 1. baskı, Câmi‘atü Kuveyt. Mekkî, El-Tâhir Ahmed. (1979). İmrüü’l-Kays hayâtühü ve şi‘ruhu. 4. Baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • el-Müberrid, Muhammed b. Yezîd Ebu’l-‘Abbâs. (1997). el-Kâmil fi’l-lüğa ve’l-edeb. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. baskı, Kâhire: Dârü’l-Fikri’l-‘Arabî.
  • en-Nâbiğatü’z-Zebyânî. (1985). Dîvânü’z-Zebyânî. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • en-Nas, İhsân. (1985). Züheyr b. Ebî Sülemî, 2. baskı, Dimaşk, Dârü’l-Fikr.
  • Tırâblûsî, Muhammed el-Hâdî. (1981). Hasâisü’l-uslûb fi’ş-Şevkiyyât. Menşûrâtü’l-Câmi‘atü’t-Tûnûsiyye.
  • eş-Şâyib, Ahmed. (1994). Usûlü’n-nakdi’l-edebî. 1. baskı, Kâhire: Mektebetü’n-Nahdati’l-Mısriyye.

A Rhetorical Image of the Biggest Poets of the Pre-Islamic Poetry

Year 2022, Volume: 7 Issue: 2, 317 - 334, 30.09.2022
https://doi.org/10.35859/jms.2022.1106794

Abstract

This research is aimed to study the works of four fathers of pre-Islamic poetry, namely, Imra' ul-Qais, Zuhair, Al-Nabigha Al-Dhubyani and Al-A'sha, and highlight the role of the aesthetic image in sparking off the poetic scenes. The researcher sought to examine the aesthetic image including simile, metaphors and metonymy as materialized in the works of these four poets. The research benefits from conducting a comprehensive census that shows the subtle differences of the “rhetorical graphic” arts among the poets surveyed, by measuring the proportion of each rhetorical art of each poet, and the proportion of its subdivisions. In addition to making a comparison between the four poets to know the differences in the percentage of those arts and its affiliated branches, and thus the individual characteristics of each poet's science of rhetoric are manifested, and the common features among the four poets.

References

  • Abdülmuttalib, Muhammed. (1994). el-Belâğatü ve’l-uslûbiyye, 1. baskı, Mektebetü Lübnân en-Nâşirûn.
  • el-A‘şâ (1950). Dîvânü’l-E‘şâ el-kebîr. thk. Muhammed Hüseyin, 1. Baskı, Mısır: Matbaatü’l-Âdâb bi’l-Cemâmîz.
  • el-Askerî, Ebû Hilâl. (h. 1419). Kitâbü’s-sınâ‘ateyn. Thk. Ali Muhammed Bicâvî-Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye.
  • el-Batal, Ali. (1980). es-Sûretü’l-fenniyye fi’ş-şi‘ri’l-‘Arabî hattâ âhiri karni’l-hicrî. 1. baskı , Kahire: Dârü’l-Endülüs.
  • el-Cumhî, Muhammed b. Abdisselâm. (1980). Tabakâtü fuhuli’ş-şu‘arâ. Thk. Mahmûd Muhammed Şâkir, 1. baskı, Cidde: Darü’l-Medenî.
  • Dayf, Şevkî. (1964). Târîhü’l-edebi’l-‘arabî-el-Asrü’l-Câhiliyye. 11. baskı. Kâhire: Dârü’l-Me‘ârif.
  • ed-Dîneverî, İbn Kuteybe. eş-Şi‘r ve’ş-Şü‘arâ. thk. ve şerh. Ahmed Şâkir, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • Ferrûh, Ömer. (1981). Târîhü’l-edebi’l-‘Arabî-el-Edebü’l-Kadîm. 4. baskı, Lübnân: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn.
  • el-Haccâcî, Hemdân (1974). Hayât ve âsârü’ş-şâiri’l-Endülüs İbn Hafâce. Cezâyir: eş Şirketü’l-Vataniyye li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘.
  • Heyetü’l-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, el-Mevsû‘atü’l-‘Arabiyye, Dimaşk.
  • İbn Ebî Sülemî, Züheyr. (h. 1323). Dîvânü Züheyr b. Ebî Sülemî bi şerhi’l-A‘lem eş-Şenetmarî, Der. Muhammed Bedrüddîn en-Na‘sânî, 1. baskı, Mısır: el-Matba‘atü’l-Hamîdiyye.
  • el-Kayravânî, İbn Raşîk. (1972). el-‘Umde fî mehâsini’ş-şi‘ri ve adâbih. Thk. Muhamed Muhyiddîn Abdilhamîd, 4. baskı, Beyrût: Dârü’l-Cîl.
  • el-Kindî, İmrüü’l-Kays. (1969). Dîvânü İmrii’l-Kays. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. Baskı, Mısr: Darü’l-Me‘ârif. Masluh, Sa‘d (2003). el-Belâğatü’l-‘Arabiyye ve’l-uslûbiyyetü’l-lisâniyye-Âfâkun cedide. 1. baskı, Câmi‘atü Kuveyt. Mekkî, El-Tâhir Ahmed. (1979). İmrüü’l-Kays hayâtühü ve şi‘ruhu. 4. Baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • el-Müberrid, Muhammed b. Yezîd Ebu’l-‘Abbâs. (1997). el-Kâmil fi’l-lüğa ve’l-edeb. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 3. baskı, Kâhire: Dârü’l-Fikri’l-‘Arabî.
  • en-Nâbiğatü’z-Zebyânî. (1985). Dîvânü’z-Zebyânî. Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrâhîm, 2. baskı, Mısır: Dârü’l-Me‘ârif.
  • en-Nas, İhsân. (1985). Züheyr b. Ebî Sülemî, 2. baskı, Dimaşk, Dârü’l-Fikr.
  • Tırâblûsî, Muhammed el-Hâdî. (1981). Hasâisü’l-uslûb fi’ş-Şevkiyyât. Menşûrâtü’l-Câmi‘atü’t-Tûnûsiyye.
  • eş-Şâyib, Ahmed. (1994). Usûlü’n-nakdi’l-edebî. 1. baskı, Kâhire: Mektebetü’n-Nahdati’l-Mısriyye.
There are 18 citations in total.

Details

Primary Language Arabic
Subjects Linguistics
Journal Section Articles
Authors

Mohammad Bonja 0000-0001-8392-0491

Publication Date September 30, 2022
Submission Date April 21, 2022
Published in Issue Year 2022Volume: 7 Issue: 2

Cite

APA Bonja, M. (2022). الصورة البلاغية لدى فحول الشعر الجاهلي. The Journal of Mesopotamian Studies, 7(2), 317-334. https://doi.org/10.35859/jms.2022.1106794

by-nc.png

The Journal of Mesopotamian Studies (JMS) is licensed through Attribution-NonCommercial 4.0 International.