Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature

Öz

Avrupa Fantastik Edebiyatı XVIII.
Yüzyılın ikinci yarısında asıl başlangıcını Hoffmann ile yapar ve roman, masal,
hikâye gibi edebi ürünlerde kendini gösterir. Ancak bu anlatı türü kökenlerini
kuşkusuz çok daha eski dönemlerden alır. Örneğin Prometeus, Oedipus, Chrétien de Troyes, Chanson de Gestes, Bin Bir Gece
Masalları, Ali Baba ve Kırk Haramiler, Dede Korkut… gibi farklı kaynak ve
kültürler bu türün esin aldığı örnekler arasındadır. Bu tür epik ve mitik
anlatımların genellikle iki türlü amacı olmuştur: ölümü yenmek, sonsuz yaşam
veya gençlik sırrına ulaşmak, olağanüstü bir takım yetenekler elde etmek,
insanoğlunun düşlerini gerçekleştirmek gibi genel olarak insanın trajik
durumunu alt etmek ve yeryüzü yaşamında mutluluğu yakalamak. Diğer amaç ise,
içinde yaşanılan dünyayı, varlık biçimini, var oluş macerasını açıklamak,
anlamlandırmak ve anlamak çabası şeklinde olmuştur. Bu durumlarda ise
çoğunlukla alegorik bir anlatıma başvurulur.

Ele aldığımız Gautier’nin İkiz Şövelye
(Le Chevalier Double) adlı fantastik öyküsü, bu türün gerektirdiği öğe ve
motiflerle süslenmiştir. Özellikle Todorov’un türü tanımlarken rasyonel dünya
ile irrasyonel dünya arasında kalışı ifade eden “tereddüt” durumu hem
kahramanlar hem de okur açısından çokça yaşanan bir duygudur. Çift kişilik,
kişilik bölünmesi, gölge, yansıma veya ikiz gibi kavramları bu türün yazarları
bireyin “kendilik” sorununu gündeme getirmek için kullandıklarını
söyleyebiliriz. Bu bağlamda, psikolojik Ben arayışı ve tanımlaması olan
“kendilik” sorunu bu eser paralelinde açıklanmaya çalışılacaktır.