HADITH

Öz

Hadisçiler telakki, rivayet ve tasnif yönünden Kıraat İlmi’yle ilgilenmişlerdir. Bu ilimle iştigal eden hadisçilerden biri de Umdetü’l-kârî şerh Sahîh-î Buhârî adlı eserin müellifi Aynî’dir. Aynî mezkûr eserinin pek çok yerinde kıraatleri delil olarak kullanmıştır. Bu çalışma Aynî’nin ayetlerin anlamını açıklamada, bazı müphem kelimelerin tefsirinde, belirli bir tefsiri destekleme yahut yanlışını ortaya koymada, âm bir lafzı tahsis etmede veya mutlakın takyidinde delil olarak sunduğu kıraatleri ortaya koymaya odaklanmıştır. Aynî’nin kıraatleri delil olarak kullanması tek bir ayette bile tefsir çeşitliliğinin oluşmasında etkili olmuştur. Aynı zamanda Aynî hadislerin şerhinde, Dil Bilgisi yönünden konumunda, hadislerin telaffuz keyfiyetinde, rivayetleri ve konu başlıklarını ortaya koymada kıraatlere başvurmuştur. Yine Aynî, fıkhî hükümlerin tespitinde veya belirli bir fıkhî mezhebin desteklenmesinde kıraatlere başvurduğu gibi Arapça’nın çeşitli lehçelerini açıklığa kavuşturmada, bazı kelimelerin müzekker ve müennes olarak kullanılabilmesi gibi önemli dil kurallarını vurgulamada, gramer kurallarının ve kelimelerin etimolojisinde, yabancı kelimelerin açığa kavuşturulmasında ve bu kelimelerin türetilememesi hususunda kıraatlere müracaat etmiştir.