Öz
The crossroads of
religion and gender in social life is the subject of different debates that are
currently being discussed such as veiling practices, women religiousness, gender
stereotypes in holy texts, the representation of religious women in media, Islamic
feminism, religion and homosexuality. In this context, masters’ and doctoral dissertations
have been completed under this study in which religion and gender issues in
Turkey were discussed. When we examine the dissertations, contained in the
Council of Higher Education (CoHE), that were completed in this field since
1990 a total number of 172 master thesis’s’, 39 PhD thesis’s’ including 211
registered dissertations was reached. When considering the current academic
works on the subject, it has been found that the topic is mostly committed in
sociology of religion and sociology fields of study. The dissertations were
completed in Political Science and International Relations respectively. In
addition, Women Studies, Communication, History, Fundamentals of Islamic
Sciences and Literature and other departments were also studied. Firstly, this
subject began to be studied in the 1990’s, it has gained great momentum in the
last 10 years. The debate of the headscarf and veil seems to be at the
forefront of the subjects covered in the study. It has been found that the
position of women is a part and parcel of Basic Islamic Sciences. The other
prominent issues covered in the dissertations are secularism and
secularization, the position of women within the family, women in the context
of social life, women in the movement of modernization, the visibility of
religious women in the public sphere.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Borlandı, Massimo; Boudon, Raymond; Cherkaui, Mohamed ve Valade, Bernard (2011). “Toplumsal Cinsiyet”. Sosyolojik Düşünce Sözlüğü. İstanbul: İletişim Yayınları.
- • Cogito (2011). “Cinsel Yönelimler ve Queer Kuramı”. S. 65-66, Yapı Kredi Yayınları.
- • Furseth, Inger & Repstad, Pal (2011). Din Sosyolojisine Giriş Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. Çev. İhsan Çapçıoğlu ve Halil Aydınalp, Ankara: Birleşik Yayınevi.
- • Marcos, Sylvia (2006). Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet. Çev. Sibel Özbudun vd., Ankara: Ütopya Yayınevi.
- • Özbudun, Sibel (2016). Kadınlar, İslam, AKP ve Ötesi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- • Taş, Kemalettin (2011). “Sosyolojik Din Tanımları”, Din Sosyolojisi El Kitabı. Ed. Niyazi Akyüz ve İhsan Çapçıoğlu, Ankara: Grafiker Yayınları.
- • Toker, İhsan (2011). “Toplumsal Cinsiyet ve Din”, Din Sosyolojisi El Kitabı. Ed. Niyazi Akyüz, İhsan Çapçıoğlu, Ankara: Grafiker Yayınları.
- • Walby, Sylvia (2008). “Toplumsal Cinsiyet”. Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü. Ed. William Outhwaite, İstanbul: İletişim Yayınları.
Öz
Din ve toplumsal cinsiyet, ayrı ayrı uzun yıllardır çalışılan
konular olmakla birlikte, bu iki alanın kesişimi farklı bilim dalları
tarafından çalışılmaktadır. Türkiye’de din ve toplumsal cinsiyetin, toplumsal
hayattaki karşılaşmaları ise, daha çok örtünme pratikleri, kadın dindarlığı, kutsal metinlerde
toplumsal cinsiyet kalıpları, medyada dindar kadının temsili, İslami feminizm,
din ve eşcinsellik gibi farklı tartışma konuları şeklinde olmuştur.
Bu çalışmada, Türkiye’de din ve toplumsal
cinsiyet konusu kapsamında tamamlanmış yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları
ele alınmıştır. YÖK veri tabanında bu alanda yapılan tamamlanmış
tezler incelenmiş, 1990 yılından, 30 Haziran 2016’ya dek 172 adet yüksek
lisans, 39 adet doktora olmak üzere, toplamda 211 kayıtlı teze ulaşılmıştır. Konuyla ilgili mevcut akademik
çalışmalar incelendiğinde, konunun çoğunlukla din sosyolojisi ve sosyoloji
alanlarında işlendiği tespit edilmiştir. Sosyolojiyi, Siyaset Bilimi ve
Uluslararası İlişkiler bölümünde yapılan tezler takip etmektedir. Ayrıca Kadın
Çalışmaları, İletişim, Tarih, Temel İslam Bilimleri ve Edebiyat, bu konuyu
çalışan diğer bölümlerdir. İlk olarak 1990’lı yıllardan itibaren çalışılmaya
başlanan konunun, son 10 yılda büyük bir ivme kazandığı görülmektedir. İşlenen
konular arasında, başörtüsü ve örtünme başlığının öne çıktığı görülmektedir.
Bunu, Temel İslam Bilimlerinde kadının konumu takip etmektedir. Tezlerde öne çıkan diğer
konular ise; laiklik, sekülerleşme, kadının aile içindeki yeri, sosyal hayat
içinde kadın, modernleşme hareketleri içinde kadın, mahrem, kamuda dindar
kadının görünürlüğü gibi konulardır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Borlandı, Massimo; Boudon, Raymond; Cherkaui, Mohamed ve Valade, Bernard (2011). “Toplumsal Cinsiyet”. Sosyolojik Düşünce Sözlüğü. İstanbul: İletişim Yayınları.
- • Cogito (2011). “Cinsel Yönelimler ve Queer Kuramı”. S. 65-66, Yapı Kredi Yayınları.
- • Furseth, Inger & Repstad, Pal (2011). Din Sosyolojisine Giriş Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. Çev. İhsan Çapçıoğlu ve Halil Aydınalp, Ankara: Birleşik Yayınevi.
- • Marcos, Sylvia (2006). Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet. Çev. Sibel Özbudun vd., Ankara: Ütopya Yayınevi.
- • Özbudun, Sibel (2016). Kadınlar, İslam, AKP ve Ötesi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- • Taş, Kemalettin (2011). “Sosyolojik Din Tanımları”, Din Sosyolojisi El Kitabı. Ed. Niyazi Akyüz ve İhsan Çapçıoğlu, Ankara: Grafiker Yayınları.
- • Toker, İhsan (2011). “Toplumsal Cinsiyet ve Din”, Din Sosyolojisi El Kitabı. Ed. Niyazi Akyüz, İhsan Çapçıoğlu, Ankara: Grafiker Yayınları.
- • Walby, Sylvia (2008). “Toplumsal Cinsiyet”. Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü. Ed. William Outhwaite, İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 19 Sayı: 49 - KADIN Özel Sayı (24-11-2016) |
