Öz
Klasik edebiyatta bir şehri ve o şehrin güzelliklerini anlatan eserlere “şehrengiz” denir. Şehir temalı şiirler de bu gruba girer. Bu eserler söz konusu şiirin üzerine yazıldığı şehrin tarih, kültür, doğa, insan vs. unsurlarını konu alırlar. Bulanık /Kop şehri de kadim bir yerleşim yeri olarak bağrında mesken tutan sakinlerine birçok yönden ilham kaynağı olmuş ve onları duygulu, coşkulu ve hasret dolu şiirler yazmaya sevk etmiştir. Yaptığımız araştırmada sakinleri tarafından “Kop a Rengîn” “Renkli/ güzel/ yeşil Kop” olarak ta nitelendirilen Bulanık ile ilgili birçok Türkçe ve Kürtçe şiire ulaştık. Bizler bu çalışmamızda Bulanık/Kop’un, şiir ve edebiyat bağlamında, yazılı geçmişine dair kısa bir bilgi verdikten sonra bu kadim şehre ilişkin şehrengiz konulu olarak yazılmış Türkçe ve Kürtçe şiirleri değerlendirmeye çalışacağız.
Etik Beyan
Bu araştırmamın orijinal bir çalışma olduğunu ve şimdiye kadar hiç bir yerde yayınlanmadığını beyan ederim
Teşekkür
Bulanık için Hayırlı olsun. Bana Bu araştırmamı yayınlama imkanı verdiğiniz için çok teşekkür ederim.
Kaynakça
- Aykan, G. (2017). Muş Sancağı, Ankara: DAKA Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Yayınları.
- Bingöl, H. (1987). Muş’un Kültür Hayatına Toplu Bir Bakış, İstanbul: Umur Yayınları.
- Bitlisî, Şeref H., (2015). Şerefname Kürt Tarihi, İstanbul: Nûbihar Yayınları.
- Bêçare, R. (2010). Hebana Berxvan / Kuzucunun Deri Meşini, , İstanbul: Nubihar Yayınları.
- Dilxêrî, M. (2012). “Kop a Min”, Bulanık Belediyesi Basın Bülteni, 4 (2), 33.
- Doğan, M.(2008). Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Pınar Yayınları.
- Eminoğlu Nevzat, (2015), Medreseyên Kurdan Ji Destpêkê Heta Îro / Geçmişten Günümüze Kürt Medreseleri, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 197-214
- Eminoğlu, N. (2018). Klasik Dönem Kürt ve Türk Edebiyatlarına Dair Genel Bir Karşılaştırma, Fen Edebiyat Fakültesi Semineri, 15.04.2018.
- Eminoğlu, N. (2010). Geçmişten Günümüze Bulanıkta Yazılı Edebiyat, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Eminoğlu, N. (2021). Bulanık Kop a Rengîn e, Nûbihar Dergisi, 134, 34.
- Epözdemir, Ş. (1997), Mevlana İdris-i Bitlisi ve 1515 Osmanlı-Kürt İttifakı, İstanbul: Peri Yayınları.
- Güney, G. (2013). Dünden Bugüne Bulanık, Bulanık: Sarıyıldız Ofset.
- Korkmaz, M.E. (2008). Ortadoğu Büyük Hesapların Coğrafyası, İstanbul: Bayrak Matbaası.
- San, M.S. (1996). Doğu Anadolu ve Muş’un İzahlı Kronolojik Tarihi, (Özel Arşivi), Ankara: Özel Yükseliş Koleji Yayınları.
- Sarıkaya, B. (2020). Bir Dil-Edebiyat Aydını Olarak Muharrem Ergin, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Taşkıran, H. (‘020). “Genel Hatlarıyla Ortaçağ ve Sonrası Bulanık’ın Coğrafyası ve Tarihi”, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Yakut, S. (2020). Murat Haber com. (http://www.murathaber.com/yazarlar/kultur-sanat-kosesi/m-rad/113/)
- Yüce, N. (1992). Hey Melekend, Nûbihar Dergisi, 1 (2), 28.
Öz
In classical literature, works that describe a city and the beauties of that city are called "şehrengiz". City-themed poems also fall into this group. These works reflect the history, culture, nature, people, etc. of the city on which the poem in question was written. They are about the elements. The city of Bulanık/Kop, as an ancient settlement, has been a source of inspiration to its residents in many ways and has led them to write emotional, enthusiastic and longing poems. In our research, we found many Turkish and Kurdish poems about Bulanık, which is also described as “Kop a Rengîn” “Colorful/beautiful/green Kop” by its inhabitants. In this study, after giving brief information about the written history of Bulanık/Kop in the context of poetry and literature, we will try to evaluate the Turkish and Kurdish poems written on the subject of shehrengiz about this ancient city.
Kaynakça
- Aykan, G. (2017). Muş Sancağı, Ankara: DAKA Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Yayınları.
- Bingöl, H. (1987). Muş’un Kültür Hayatına Toplu Bir Bakış, İstanbul: Umur Yayınları.
- Bitlisî, Şeref H., (2015). Şerefname Kürt Tarihi, İstanbul: Nûbihar Yayınları.
- Bêçare, R. (2010). Hebana Berxvan / Kuzucunun Deri Meşini, , İstanbul: Nubihar Yayınları.
- Dilxêrî, M. (2012). “Kop a Min”, Bulanık Belediyesi Basın Bülteni, 4 (2), 33.
- Doğan, M.(2008). Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Pınar Yayınları.
- Eminoğlu Nevzat, (2015), Medreseyên Kurdan Ji Destpêkê Heta Îro / Geçmişten Günümüze Kürt Medreseleri, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 197-214
- Eminoğlu, N. (2018). Klasik Dönem Kürt ve Türk Edebiyatlarına Dair Genel Bir Karşılaştırma, Fen Edebiyat Fakültesi Semineri, 15.04.2018.
- Eminoğlu, N. (2010). Geçmişten Günümüze Bulanıkta Yazılı Edebiyat, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Eminoğlu, N. (2021). Bulanık Kop a Rengîn e, Nûbihar Dergisi, 134, 34.
- Epözdemir, Ş. (1997), Mevlana İdris-i Bitlisi ve 1515 Osmanlı-Kürt İttifakı, İstanbul: Peri Yayınları.
- Güney, G. (2013). Dünden Bugüne Bulanık, Bulanık: Sarıyıldız Ofset.
- Korkmaz, M.E. (2008). Ortadoğu Büyük Hesapların Coğrafyası, İstanbul: Bayrak Matbaası.
- San, M.S. (1996). Doğu Anadolu ve Muş’un İzahlı Kronolojik Tarihi, (Özel Arşivi), Ankara: Özel Yükseliş Koleji Yayınları.
- Sarıkaya, B. (2020). Bir Dil-Edebiyat Aydını Olarak Muharrem Ergin, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Taşkıran, H. (‘020). “Genel Hatlarıyla Ortaçağ ve Sonrası Bulanık’ın Coğrafyası ve Tarihi”, Editör: İrşad Sami Yuca, Bulanık Kop İnsan Coğrafya Tarih Kültür, Konya: Çizgi Yayınları.
- Yakut, S. (2020). Murat Haber com. (http://www.murathaber.com/yazarlar/kultur-sanat-kosesi/m-rad/113/)
- Yüce, N. (1992). Hey Melekend, Nûbihar Dergisi, 1 (2), 28.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Alan Eğitimleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Aralık 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 20 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 1 Sayı: 1 |
Bu dergide yer alan içerikler Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.