Öz
Bilindiği gibi nahiv illetleri(Dil kurallarının gerekçeleri) nahivin doğuşu ile birlikte ortaya çıkmış ve bazı aşamalardan geçmiştir. Bu konu mütekaddimîn ve modern nahiv uzmanları tarafından büyük ilgi görmüştür. Nahivciler, nahiv illetlerinin ta'lîl ve yoruma dayalı nahiv yöntemini destekleyenler ile buna muhalefet edenler olarak iki gruba ayrılmışlardır. Nahivciler illetleri farklı ibarelerle birkaç kısma ayırmışlardır. Bazıları onu amacına göre, bazıları etkisinin tabiatına göre, bazıları illetin mahiyetine göre bazıları da kullanıldıkları biçimlere göre vb. sınıflara ayırmışlardır.
Bu çalışmada, bu tasniflerin her birisinin, ayrıcalıklarını, özelliklerini ve karşılaşılabilecek sorunları ve onlara yöneltilebilecek eleştirileri açıkladım. Bunun ardından illet kavramını ve en önemli aşamalarını ele aldım. Nahivcilerin kabul ettiklerine ilave olarak iki yeni kısım daha ekledim. Bunlardan Birincisi: İttifak ve ihtilaf yönünden illetler; yani müttefekun aleyh ve muhtelefün fih olan illetler. İkincisi: Ana hükümler ve ikincil hükümler yönünden illetler; yani nahivcilerin asıl meseleleri açıklamak için ortaya koydukları orijinal illetler ve nahivcilerin fer'i konuları açıklamak için ortaya attığı ikincil illetler. Son olarak bu iki sınıflandırmanın eğitim sürecindeki önemini açıkladım.
Anahtar Kelimeler
İllet Nahiv İllet Sınıflandırmaları Mütekaddimîn Modern Dilciler
Kaynakça
- Said Al-Melah, Hasan hamis. Nazariyet el-taalil fi El-nahv El-Arabi beyne El-kudamaa ve El-mühaddisin . Ürdün; Dar Al-şuruk, 1. baskı, 2000.
Öz
كما هو معلوم أن العلة النحوية نشأت مع نشأة النحو ذاته، ومرّت بمراحله، ونالت اهتماماً كبيراً من النحاة قديماً وحديثاً، واختلفوا فيها بين مؤيدين لها وللمنهج النحوي القائم على التعليل والتفسير، ومعارضين، وقسّمها النحاة تقسيمات عدة باعتبارات مختلفة، فمنهم من صنّفها حسب الغاية منها، ومنهم حسب طبيعة تأثيرها، ومنهم حسب طبيعة العلة نفسها، ومنهم حسب الصور التي استعملت فيها، وهكذا دواليك.
ففي هذه الدراسة تَتَبَّعْتُ هذه التقسيمات، وتناولْتُ كل واحدة منها على حدة، مبيناً ما لها من ميزات وخصائص، وما عليها من الإشكالات والانتقادات التي يمكن أن تعترضها، بعد أن عرضت لمفهوم العلة وأهم مراحلها، وأَضَفْتُ تصنيفين جديدين على ما لدى النحاة فكان التصنيف الأول: من حيث الاتفاق والاختلاف؛ أي العلل المتفق عليها، والعلل المختلف فيها، والتصنيف الثاني: من حيث الأحكام الرئيسية والأحكام الثانوية، أي العلل الأصلية التي أتى بها النحاة لتعليل المسائل الأصلية، والعلل الفرعية التي أتى بها النحاة لتعليل المسائل الفرعية، وبيَّنْتُ أهمية هذين التقسيمين في العملية التعليمية.
Kaynakça
- Said Al-Melah, Hasan hamis. Nazariyet el-taalil fi El-nahv El-Arabi beyne El-kudamaa ve El-mühaddisin . Ürdün; Dar Al-şuruk, 1. baskı, 2000.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları, Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 25 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Nisan 2023 |
| Kabul Tarihi | 14 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 1 |
