Turkish Academic Studies - TURAS

Abstract

Servet-i Fünun dergisi etrafında bir araya gelen sanatçılar, 1896-1901 yılları arasında oluşturdukları edebî hareket ile edebiyatın hemen her türünde eser vermişlerdir. Öncülüğünü Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil ve Cenap Şahabettin’in yaptığı ve Edebiyat-ı Cedide adını alan bu hareketin sanatçıları 1896 yılından itibaren dilleri, sanat anlayışları ve imge dünyalarıyla Türk edebiyatına yön vermişlerdir. Kendi sanat tavırlarını yerleştirmek amacıyla yerleşik edebî anlayışlarla yoğun tartışmaların içine giren bu sanatçılar, bu tartışmalarda kendilerine yöneltilen ithamlara karşı birlikte mücadele vermişlerdir. Dışarıya karşı verilen mücadelelerin somut bir başarıyla sonuçlanmasının ardından kendi içlerinde tartışmalar yaşayan hareket üyeleri, Ali Ekrem ve Tevfik Fikret arasındaki gerilimin ardından dağılma sürecine girmişlerdir. Her ne kadar 1901 yılında hareket sonlanmış olsa da sanatçıların yolları sonraki yıllarda çeşitli vesilelerle kesişmiştir. Hareket devam ederken çok fazla başvurmamış olsalar da zamanla Edebiyat-ı Cedide dönemine ait anılarını kaleme alan bu isimler, bu metinleriyle topluluğun iç ilişkilerini ve çatışmalarını da ortaya koymuşlardır. Bu çalışmada Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Ali Ekrem Bolayır, Ahmet İhsan Tokgöz, Ahmet Reşit Rey, Hüseyin Kazım Kadri ve Hüseyin Sîret Özsever’in birbirleri hakkındaki yazılarına yer verilmiştir. Bu isimlerin görüşleri derlenirken anı ve mektuplarının yanında mülakatlara verdikleri cevaplara da değinilerek birbirleri hakkındaki düşüncelerinin derli toplu olarak bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma ile Türk edebiyatının önemli bir edebî hareketini oluşturan sanatçıların dönemlerindeki olaylara, sanatlarındaki ve yaşamlarındaki değişimlere göre birbirleri hakkındaki görüşleri ve bu görüşlerinde meydana gelen değişimler de ortaya konulmuş olacaktır.