Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Abstract

Ünlemler insanoğlunun duygularını, isteklerini ve dürtülerini ifade etmeye yarayan ve her dilde var olan evrensel bir kategoridir. Sesbirimsel oluşumlarının özgünlüğü, anlamsal-dilbilgisel özellikleri ve belirli bir iletişim işlevi ile dilde dikkat çeken ünlemlerin dilbilimsel incelemesi tarihsel olarak ele alındığında bu birimlerin çok tartışılan, göz ardı edilen, haklarında karar verilemeyen bir kategori olduğu görülmektedir. Tümce-söz, sesçil gösterge ya da sembol olarak nitelenen ünlemlerin dildeki konumlarına ilişkin sorunsal dilin kökeni teorileri ile yakından ilgili olduğu; daha büyük bir sözcük türü sınıfına dahil etme veya onlara bağımsız bir sözcük türü statüsü kazandırma yönünde iki eğilimin var olduğu görülmüştür. Dilbilimde insan merkezli araştırmalarının artmasıyla birlikte ünlemler de iletişim, konuşma dilinin sözdizimi, çeviri ve yabancı dil öğretimi açısından incelenmeye başlamıştır. Önemleri nedeniyle bu çalışmada genel olarak ünlemlerin tanımları, dilbilimde inceleme tarihçesi, dildeki konumları ve sözcük türleri açısından değerlendirmeleri ele alınmaktadır. Özel olarak da İtalyancada dokuzuncu sözcük türü olarak tanımlanan ünlemler grubuna dahil edilen dil birimleri, İtalyanca ünlemlerin sesbilimsel, biçimbilimsel, sözdizimsel ve anlamsal özellikleri, sınıflandırılması, ünlem oluşturma kaynakları ve kullanımları ele alınmaktadır.