Şarkiyat

Abstract

Bu çalışmanın konusu kadim İran dinlerinin omurgası olarak kabul edilen Zerdüştilik ve İslam düşüncesinin felsefi-mistik okulu olan İşrakilikte merkezi bir ehemmiyete sahip olan ateş felsefesidir. Konu somut olarak görülen ateş, ateşin yaydığı ışık ve ısı ile ateşin arketipi veya metafizik boyutu olan nur üzerinden ele alınmıştır. Genel olarak fiziki ve metafizik düşünce mekanizmasını nar ve nur üzerine kuran Zerdüştilik ve İşrakilikte ateş fenomeni konusu, her iki düşüncenin ana kaynakları ve bu iki alanda çalışmış araştırmacıların eserlerine dayanarak hazırlanmıştır. Çalışmada din fenomenolojisi yöntemi tercih edilmiş ve her iki düşünce sisteminde ateş fenomeninin sahip olduğu anlam dünyasına ve arkaplanındaki felsefesine ulaşarak özgün bir şekilde yorumlanmaya çaba gösterilmiştir. Çalışmanın amacı ebedi hikmetin zamanlar üstü evrensel ayak izini ateş fenomeni üzerinden takip etmek suretiyle din ve düşüncelerdeki ortak hakikat birliğine yeniden dikkat çekmektir. Çalışmada öncelikle dinler ve dinlerde ateş fenomeni kısaca ele alınmış, ardından kronolojik olarak öncelikle Zerdüştillikte ve ardından İşrakilikte ateş fenomeni ayrı ayrı incelenmiştir. Yapılan araştırmanın sonucunda, nerdeyse bütün zamanlarda ve coğrafyalarda ateşin yüceltilmiş ve kutsanmış olduğu görülmüştür. Özellikle kadim Hinduirani geleneklerden Zerdüştilik ve İşrakilikte ateşin oldukça merkezi bir öneme sahip oldğu, her iki düşünce sisteminde de ateşin dini, felsefi ve mistik bir boyuta sahip olduğu, kısacası her iki düşüncenin öğretilerinin bir nar ve nur felsefesi üzerine kurulu olduğu sonucuna varılmıştır.