Akademik MATBUAT

Abstract

Aslen Arapça sülasi mastar olan zikir kelimesi, günümüzde anmak, söylemek, hatırlamak, yaratanı tespih etmek gibi anlamlara gelebilecek şekilde kullanılmaktadır. Zikir kavramının sadece Kuran-ı Kerim’de onlarca farklı manada, yüzlerce kere geçtiği düşünülürse, günümüz kullanımının değer sahası açısından oldukça dar olduğu görülecektir. Dolayısıyla başta Kuran-ı Kerim olmak üzere oldukça zengin birçok kaynaktan beslenen klasik Türk şiirini de bu yaklaşımdan yola çıkarak anlam bilimsel olarak incelemekte fayda görmekteyiz. Bu yaklaşımın edebi/dini türlerin gelişim ve teşekkül çizgisini takip etmede ve bu türlerin tespiti noktasında faydalı olacağını ummaktayız. Hû zikrinin neredeyse tarikatların ve tasavvuf düşüncesinin teşekkül ettiği ilk zamanlardan beri sufilerce benimsendiği ve oldukça önemsendiği bilinmektedir. Çalışmamızda, “Hû şiirleri” özelinde, dini ve kültürel yakarış ifadesi olan zikrin edebi metinler üzerindeki akislerini takip ederek bu zikir/yakarış ifadesi etrafında gelişen edebi söz varlığı incelenmeye çalışılacaktır. Bu bağlamda Mustafa Tatçı ve Cemal Kurnaz tarafından hazırlanan Türk Edebiyatında Hû Şiirleri isimli antoloji, benzer temalı şiirlere panoramik bir bakış açısıyla bakmamızı, doğal olarak bu şiirlerin gelişim çizgisini ve zamanla oluşan müştereklerini görmemizi kolaylaştırmıştır.