Research Article
BibTex RIS Cite

Cahiliye Dönemi Dil Ve Üslup Özelliklerinin Erken Dönem Kur’an Sûrelerindeki İzdüşümleri

Year 2020, Volume: 9 Issue: 26, 361 - 379, 15.08.2020

Abstract

Estetik beğenilerin ve edebî zevklerin, her millete ve her döneme göre değişiklik arz ettiği bilinen bir gerçektir. Bu gerçekten hareketle Arap dili ve edebiyatının en eski aşaması sayılan ve “Cahiliye Dönemi” olarak adlandırılan zaman diliminde yaşamış insanların da kendilerine özgü bir edebiyat anlayışları ve estetik beğenileri bulunmaktadır. Dönemin edipleri bu anlayış ve beğeni kültürü çerçevesinde şiirler ve hutbeler söylemiş ve bu edebi ürünler yazılı kültürün yaygın olmadığı o dönemde insanlar tarafından dilden dile aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Kur’an-ı Kerim’in nazil olduğu süreçte yaşayan ve onun mesajına muhatap olan insanlar, Cahiliye Dönemi’nin sözü edilen edebî ve estetik değerleri ile şekillenmiş ve bu değerleri içselleştirmiş bireylerdir. Dolayısıyla belirli bir kitlenin aklına ve gönlüne hitap etmek isteyen ve özellikle de o kitleyi dönüştürmeyi hedefleyen bir metnin o kitlenin geçmişten gelen edebî ve estetik değerlerini görmezden gelmesi düşünülemez. Aksi takdirde hedef kitle üzerindeki etkisi sınırlı olacaktır. Bu durum, güzel bir içeriğin hoşa gitmeyen bir üslupla sunulması gibi bir duruma yol açacağı açıktır. İşte Kur’an-ı Kerim de mesajını bu ilke uyarınca o dönemin dil ve üslup özellikleri üzerine bina etmiş olması yadırganacak bir durum değildir. Makalede öncelikle genel olarak Cahiliye döneminin dil ve üslup özellikleri belirlenmiş ardından da bu özelliklerin erken dönem Kur’an sûrelerindeki izleri sürülmüştür.

References

  • ABDU’T-TEVVÂB, Ramadân, (1997), el-Medhal ilâ İlmi’l-Luğa ve Menahicu’l-Bahsi’l- Luğavi, Kahire: Mektebetu’l-Hancî.
  • AKSAN, Doğan, (1998), Anlambilim - Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
  • ATÎK, Abdu’l-Azîz, (1985), İlmu’l-Bedî’, Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye.
  • ATÎK, Abdu’l-Azîz, (1985), İlmu’l-Meânî, Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye.
  • BOLELLİ, Nusrettin, (2012), Belağât Beyan-Me’ânî-Bedî’ İlimleri Arap Edebiyatı, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
  • el-CURCÂNÎ, Abdu’l-Kâhir, (1992), Delâilu’l-İ‘câz, Kahire: Dâru’l-Medenî.
  • el-CURCÂNÎ, Abdu’l-Kâhir, (1991), Esraru’l-Belâğa, thk. Mahmut Muhammed Şakir, Kahire: Matbaatu’l-Medenî.
  • DAYF, Şevki, (2008), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî el-Asru’l-Câhilî, Mısır: Dâru’l-Maârif.
  • DEMİRAYAK, Kenan, (2009), Arap Edebiyatı Tarihi I Cahiliye Dönemi, Erzurum: Fenomen Yayınları.
  • DEMİRAYAK, Kenan, (2010), Arap Edebiyatı Tarihi II Sadru’l_İslam Dönemi, Erzurum: Fenomen Yayınları.
  • EREN, Cüneyt ve ÖZCAN, Halil, (2003), Kur’ân-ı Kerîm’de Edebî Sanatlar, Erzurum: Aktif Yayınevi.
  • FERRÛH, Umar, (1981), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
  • İbn Fâris, (1998), Mu’cemu’l-Mekâyîs fi’l-Luğa, thk. Şihâbu’d-Dîn Ebû Amr, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
  • el-Kazvînî, (1980), el-Îzâh fî Ulûmi’l-Belâğa, thk. Muhammed Abdu’l-Mu’min Hafâcî, Beyrut.
  • KIRAN, Zeynel, (1986), Dilbilim Akımları, Ankara.
  • KUTUP, Seyyid, (1980), et-Tasvîr’ul-Fennî fî’l_Kur’ân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
  • el-MERÂĞÎ, Ahmed Mustafa, (1984), Ulûmu’l-Belâğa, Beyrut.
  • el-MEYDÂNÎ, Abdurrahmân Hasen Habenneke, (1996), el-Belâğatu’l-Arabiyye Ususuhâ ve ulûmuhâ ve Funûnuhâ, Dimeşk: Dâru’l-Kalem ve ed-Dâru’ş-Şâmiyye.
  • es-SÂMERRÂÎ, İbrâhîm, (1981), Min Vahyi’l-Kur’ân, Irak: Müessesetu’l-Matbûât el-Arabiyye.
  • es-Sekkâkî, (1987), Miftâhu’l-Ulûm, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • ÜNSAL, Hadiye, (2016), Erken Dönem Mekki Sûrelerin Tahlili, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
  • VARDAR, Berke, (2001), Dilbilim-Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual.
  • ez-ZEYYÂT, Ahmed Hasen, (ts.), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Kahire: Dâr Nahdatu Mısr li’t-Tab’i ve’n-Neşr.
Year 2020, Volume: 9 Issue: 26, 361 - 379, 15.08.2020

Abstract

References

  • ABDU’T-TEVVÂB, Ramadân, (1997), el-Medhal ilâ İlmi’l-Luğa ve Menahicu’l-Bahsi’l- Luğavi, Kahire: Mektebetu’l-Hancî.
  • AKSAN, Doğan, (1998), Anlambilim - Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
  • ATÎK, Abdu’l-Azîz, (1985), İlmu’l-Bedî’, Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye.
  • ATÎK, Abdu’l-Azîz, (1985), İlmu’l-Meânî, Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye.
  • BOLELLİ, Nusrettin, (2012), Belağât Beyan-Me’ânî-Bedî’ İlimleri Arap Edebiyatı, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
  • el-CURCÂNÎ, Abdu’l-Kâhir, (1992), Delâilu’l-İ‘câz, Kahire: Dâru’l-Medenî.
  • el-CURCÂNÎ, Abdu’l-Kâhir, (1991), Esraru’l-Belâğa, thk. Mahmut Muhammed Şakir, Kahire: Matbaatu’l-Medenî.
  • DAYF, Şevki, (2008), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî el-Asru’l-Câhilî, Mısır: Dâru’l-Maârif.
  • DEMİRAYAK, Kenan, (2009), Arap Edebiyatı Tarihi I Cahiliye Dönemi, Erzurum: Fenomen Yayınları.
  • DEMİRAYAK, Kenan, (2010), Arap Edebiyatı Tarihi II Sadru’l_İslam Dönemi, Erzurum: Fenomen Yayınları.
  • EREN, Cüneyt ve ÖZCAN, Halil, (2003), Kur’ân-ı Kerîm’de Edebî Sanatlar, Erzurum: Aktif Yayınevi.
  • FERRÛH, Umar, (1981), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
  • İbn Fâris, (1998), Mu’cemu’l-Mekâyîs fi’l-Luğa, thk. Şihâbu’d-Dîn Ebû Amr, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
  • el-Kazvînî, (1980), el-Îzâh fî Ulûmi’l-Belâğa, thk. Muhammed Abdu’l-Mu’min Hafâcî, Beyrut.
  • KIRAN, Zeynel, (1986), Dilbilim Akımları, Ankara.
  • KUTUP, Seyyid, (1980), et-Tasvîr’ul-Fennî fî’l_Kur’ân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
  • el-MERÂĞÎ, Ahmed Mustafa, (1984), Ulûmu’l-Belâğa, Beyrut.
  • el-MEYDÂNÎ, Abdurrahmân Hasen Habenneke, (1996), el-Belâğatu’l-Arabiyye Ususuhâ ve ulûmuhâ ve Funûnuhâ, Dimeşk: Dâru’l-Kalem ve ed-Dâru’ş-Şâmiyye.
  • es-SÂMERRÂÎ, İbrâhîm, (1981), Min Vahyi’l-Kur’ân, Irak: Müessesetu’l-Matbûât el-Arabiyye.
  • es-Sekkâkî, (1987), Miftâhu’l-Ulûm, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • ÜNSAL, Hadiye, (2016), Erken Dönem Mekki Sûrelerin Tahlili, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
  • VARDAR, Berke, (2001), Dilbilim-Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual.
  • ez-ZEYYÂT, Ahmed Hasen, (ts.), Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Kahire: Dâr Nahdatu Mısr li’t-Tab’i ve’n-Neşr.
There are 23 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education, Studies on Education
Journal Section Eğitim ve Toplum Sayı 26
Authors

Erdinç Doğru 0000-0002-1601-8008

Publication Date August 15, 2020
Submission Date December 19, 2019
Published in Issue Year 2020 Volume: 9 Issue: 26

Cite

APA Doğru, E. (2020). Cahiliye Dönemi Dil Ve Üslup Özelliklerinin Erken Dönem Kur’an Sûrelerindeki İzdüşümleri. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum, 9(26), 361-379.

Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanında Türkçe makale yayınlamaktadır. Dergi basılı olarak Türkiye ve yurt dışındaki kütüphanelere ulaşmakta, elektronik nüshası ise pek çok index tarafından taranmaktadır.