Abstract
Edebî metinler özü ve yapısı itibariyle insana dairdir. Bu nedenle edebiyat, insan psikolojisi ile ilgili çalışmalara uzak değildir. Freud’un psikanalitik kuramını oluştururken edebî metinlerden yararlanması, iki disiplin arasındaki etkileşimin göstergesidir. Bu bağlamda önce Freud ardından Jung’un psikanalitik çalışmaları, edebiyat eleştirisinde işlevsel metodların oluşturulmasına katkı sunmuştur.
Bu çalışma, kendisini Freud’un ardılı olarak gören ve çalışmaları neticesinde Hümanist Psikanaliz kuramını geliştiren Erich Fromm’un görüşlerine dayanmaktadır. Özellikle Fromm’un “sosyal karakter” olarak adlandırdığı toplumsal eğilimler merkeze alınarak Pınar Kür’ün Yarın Yarın adlı romanında öne çıkan birey-toplum uyuşmazlığı çözümlenmektedir. Yarın Yarın’daki roman kişilerinin, söz konusu uyuşmazlıktan doğan, varoluşsal sorunları irdelenmektedir. Böylece uygulaması gerçekleştirilen eleştiri yönteminin farklı incelemelere katkı sunacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Erich Fromm, psikanalitik eleştiri, Pınar Kür, varoluşsal sorunlar.
References
- Arslan, F. (2019). Boş Zaman Figürleri / Erken Dönem Türk Romanında Nesne-Tüketim İlişkileri. Ankara: Akçağ.
- Freud, S. (1999). Sanat ve Edebiyat. (E. Kapkın, & A. Tekşen Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (1993). İnsandaki yıkıcılığın kökenleri (Cilt 1). (Ş. Alpagut, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2017). Kendini Savunan İnsan. (N. Arat, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2018). Psikanalize Yeni Bir Bakış. (F. Sezer, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (1995). Umut Devrimi. (Ş. Yeğin, Çev.) istanbul: Payel.
- Fromm, E. (2015). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum. (N. Ararat, Çev.) İstanbul: Say.
- Gasset, J. O. (2014). Kitlelerin Ayaklanması (IV b.). (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2016). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Jung, C. G. (2015). Dört Arketip. (Z. A. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis.
- Kanter, B. (2019). Kurmaca Bedenler - Türk Romanında Bir Söylem Biçimi Olarak Beden. İstanbul: Kesit.
- Kızıltan, H. (2011). Narsizm ya da Ruhsallığın Ontolojisi. Doğu Batı (56), 55-83.
- Kür, P. (2013). Yarın yarın. İstanbul: Everest.
- Parman, T. (2011). Psikanaliz Nerededir? Psikanalizin Bir Güçlüğü Olarak "Uygulamalı Psikanaliz". Doğu Batı (56), 247-255.
- Rank, O. (2001). Doğum Travması. İstanbul: Metis.
- Veblen, T. B. (2016). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (E. K.-H. Bilir, Çev.) Ankara: Heretik.
Abstract
Edebî metinler özü ve yapısı itibariyle insana dairdir. Bu nedenle edebiyat, insan psikolojisi ile ilgili çalışmalara uzak değildir. Freud’un psikanalitik kuramını oluştururken edebî metinlerden yararlanması, iki disiplin arasındaki etkileşimin göstergesidir. Bu bağlamda önce Freud ardından Jung’un psikanalitik çalışmaları, edebiyat eleştirisinde işlevsel metodların oluşturulmasına katkı sunmuştur.
Bu çalışma, kendisini Freud’un ardılı olarak gören ve çalışmaları neticesinde Hümanist Psikanaliz kuramını geliştiren Erich Fromm’un görüşlerine dayanmaktadır. Özellikle Fromm’un “sosyal karakter” olarak adlandırdığı toplumsal eğilimler merkeze alınarak Pınar Kür’ün Yarın Yarın adlı romanında öne çıkan birey-toplum uyuşmazlığı çözümlenmektedir. Yarın Yarın’daki roman kişilerinin, söz konusu uyuşmazlıktan doğan, varoluşsal sorunları irdelenmektedir. Böylece uygulaması gerçekleştirilen eleştiri yönteminin farklı incelemelere katkı sunacağı düşünülmektedir.
References
- Arslan, F. (2019). Boş Zaman Figürleri / Erken Dönem Türk Romanında Nesne-Tüketim İlişkileri. Ankara: Akçağ.
- Freud, S. (1999). Sanat ve Edebiyat. (E. Kapkın, & A. Tekşen Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (1993). İnsandaki yıkıcılığın kökenleri (Cilt 1). (Ş. Alpagut, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2017). Kendini Savunan İnsan. (N. Arat, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2018). Psikanalize Yeni Bir Bakış. (F. Sezer, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (1995). Umut Devrimi. (Ş. Yeğin, Çev.) istanbul: Payel.
- Fromm, E. (2015). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum. (N. Ararat, Çev.) İstanbul: Say.
- Gasset, J. O. (2014). Kitlelerin Ayaklanması (IV b.). (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2016). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Jung, C. G. (2015). Dört Arketip. (Z. A. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis.
- Kanter, B. (2019). Kurmaca Bedenler - Türk Romanında Bir Söylem Biçimi Olarak Beden. İstanbul: Kesit.
- Kızıltan, H. (2011). Narsizm ya da Ruhsallığın Ontolojisi. Doğu Batı (56), 55-83.
- Kür, P. (2013). Yarın yarın. İstanbul: Everest.
- Parman, T. (2011). Psikanaliz Nerededir? Psikanalizin Bir Güçlüğü Olarak "Uygulamalı Psikanaliz". Doğu Batı (56), 247-255.
- Rank, O. (2001). Doğum Travması. İstanbul: Metis.
- Veblen, T. B. (2016). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (E. K.-H. Bilir, Çev.) Ankara: Heretik.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Literary Studies |
| Journal Section | ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Authors | |
| Publication Date | October 31, 2021 |
| Submission Date | March 8, 2021 |
| Published in Issue | Year 2021 Volume: 5 Issue: 2 |
Cite
Journal of Literary Criticism is a refereed journal published in the scope of literature.